Op 8 december werd het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren na vijf jaar sluiting heropend. De grote vernieuwingsoperatie omhelsde naast een grondige renovatie, modernisering en een uitbreiding, ook een geheel nieuwe invulling van de publieke tentoonstellingsruimte die de dekolonisatie van het museum moet belichamen. Of en in welke mate dat geslaagd is, is intussen onderwerp geworden van een soms heftig publiek debat. Onder meer het feit dat het museum nog steeds vol staat met objecten die in de koloniale periode buit werden gemaakt op de lokale bevolking strookt voor velen niet met het idee van een gedekoloniseerd museum. Ontegensprekelijk vertelt het vernieuwde museum een veel genuanceerder verhaal, maar dat kon ook moeilijk anders, want in zijn oude vorm paste het eerder nog bij de koloniale periode. Voor de renovatie en uitbreiding van het museumgebouw dat dateert van 1910 tekende de multidisciplinaire tijdelijke vereniging Beel-Origin-Kortekaas-Desvigne-Arup-RCR-Daidalos-B-B. Hoe paradoxaal ook, het gebouw is in zijn volle glorie hersteld. Volgens Stéphane Beel gaan ‘de restauratie en de nieuwe toevoegingen de dialoog aan met het verleden zonder de confrontatie uit de weg te gaan’. De vernieuwing zorgde er in elk geval dat de publiek toegankelijke oppervlakte werd opgetrokken van zesduizend naar elfduizend vierkante meter. Niet enkel de architectuur moet de dekolonisatie van het museum mee ondersteunen, ook de beeldende kunst werd ingezet. De beschermde standbeelden in de oude inkomhal mochten van Monumentenzorg niet weg. De geklede Europese figuren dragen opschriften als ‘België schenkt Congo de beschaving’. Elders in de hal staan beelden van naakte Afrikanen met titels als ‘de krijger’. Na een open oproep werd de Congolese kunstenaar Aimé Mpane geselecteerd om een hedendaags antwoord te bieden op de koloniale propaganda. Mpane maakte een monumentaal houten beeld van een Afrikaans gezicht in profiel op een bronzen voetstuk. De kunstenaar wilde naar eigen zeggen de misdaden uit het koloniale verleden achter zich laten – weliswaar zonder ze te verhullen – en koers zetten naar een nieuwe toekomst voor het museum waarin Afrika en de Afrikanen centraal staan. Verder hebben ook volgende kunstenaars bijgedragen tot het herschreven verhaal in het museum: Aimé Ntakiyica, Sammy Baloji, Patrick Mudekereze, Barly Baruti, Michèle Magema, Freddy Tsimba, Géraldine Mutubande Tobe, Thérère Izay Kirongozi, Nelson Makengo, Iviart Izamba Zi Kianda, Mega Mingiedi, Chéri Samba, Chéri Chérin en Shula Monsengo. (africamuseum.be) (DM)