Coronacrisis treft cultuursector zwaar: de steunmaatregelen

In Nederland kondigde minister Ingrid van Engelshoven aan dat het kabinet 300 miljoen euro extra beschikbaar stelt om de culturele sector door de zware eerste maanden van de coronacrisis te helpen. Ook gaat de overheid leningen verstrekken aan onder meer galeries. De Nederlandse Galerie Associatie (NGA) wees op de zorgwekkende vooruitzichten voor vele galeries, niet in het minst omdat een belangrijk deel van de omzet gerealiseerd wordt in de maanden maart tot juni. In die periode vinden immers belangrijke internationale kunstbeurzen als Art Paris, Art Brussels, Art Cologne en Art Basel plaats. De eerste twee zijn afgelast. Art Basel is uitgesteld tot september, Art Cologne tot november. Het ministerie berekende dat de culturele sector in het geheel door de coronacrisis één miljard euro aan inkomsten zal derven tussen 12 maart en 31 mei. Van Engelshoven maakt zich sterk dat tijdens de recessie die op de crisis volgt de sector geen bezuinigingen hoeft te verwachten. Het extra budget is bedoeld om instellingen van vitaal belang te ondersteunen en zo de werkgelegenheid in de sector te stimuleren. Kunstenaars die zzp’er zijn kunnen beroep doen op generieke maatregelen zoals tijdelijke inkomensondersteuning voor zelfstandigen. Vanuit de sector wordt positief gereageerd op de ingrepen, maar tegelijk de twijfel uitgesproken of ze zullen volstaan om iedereen in de sector uit de nood te helpen.

In Vlaanderen is een noodfonds van 200 miljoen euro opgericht voor de sectoren Cultuur, Jeugd, Sport, Media, de sierteelt, de mobiliteit en delen van de toerismesector. Hoe dit zal aangewend worden, is nog niet duidelijk. Wouter Hillaert en Kobe Matthys richtten zich in Knack tot federaal minister van Werk en Economie Nathalie Muylle om haar aandacht te vestigen op de problematische situatie voor vele kunstenaars. Ze wijzen erop dat een derde van de kunstenaars ‘vaak of enkel via ‘sociale bureaus voor kunstenaars’ (SBK’s als Amplo, Smart, Tentoo) werkt, soms in combinatie met een vaste deeltijdse job of andere statuten als zelfstandige in bijberoep’. De uitgewerkte generieke steunmaatregelen houden geen rekening met deze flexwerkers. Hillaert en Matthys berekenen dat drie- à vierduizend cultuurwerkers tot zeker eind augustus geen inkomen zullen hebben, onder meer omdat ze niet in aanmerking komen voor tijdelijke werkloosheid. Als oplossing stellen ze voor om dat recht minder strikt te interpreteren. Voorts heeft de Vlaamse regering bij de begrotingsaanpassing begin april vier miljoen euro vrijgemaakt voor een tweede aanvraagronde die als reactie op de coronacrisis specifiek gericht is op kortlopende beurzen, projectsubsidies voor individuele kunstenaars en projectsubsidies voor organisaties. Met deze maatregel compenseert minister van Cultuur Jan Jambon overigens de eerdere besparingen op de projectsubsidies, na het luide protest vanuit en gesprekken met de sector. Jambon noemt het een tactische, geen strategische beslissing.

Meer info over onder meer de steunmaatregelen is te vinden via kunsten92.nl, kunstenbond.nl, boekman.nl voor Nederland en flandersdc.be, kunsten.be, cultuurloket, cjsm.be voor Vlaanderen.