Anders Petersen
In 1978 publiceert de Duitse uitgever Schirmer (Taschenbuch) een relatief onooglijk pocketje, dat later jarenlang en voor niks bij deSlegte zou liggen blinken. Café Lehmitz. Foto’s Anders Petersen. Een paar bladzijden tekst – anekdotes en overpeinzingen – gevolgd door een pakje zwart-witfoto’s, die op een rustige, afgewogen manier in het blad geplaatst zijn. Op goedkoop, verzadigend papier, dat de meest vuige of pijnlijke details tenminste een beetje opslorpt. 1968: de fotograaf is 23 en in een kroeg beland aan het eind van de Reeperbahn in Hamburg, middenin de rosse buurt van St. Pauli. Zit alleen aan een tafeltje, zijn camera naast zich, raakt in gesprek, gaat even naar achter en merkt als hij terugkomt dat de stamgasten elkaar aan het fotograferen zijn met zijn toestel. Petersen blijft de volgende twee jaar af en aan vaste klant van Lehmitz en fotografeert er honderduit. Hij houdt zijn eerste tentoonstelling in het café: wie zich op een foto herkent, mag ‘m meenemen… De anekdotes, de foto’s, het korrelige papier en zelfs de schreeuwlelijke kleurletters op de cover houden elkaar in dit boekje bewonderenswaardig overeind. Een beetje zoals doorzopen drinkebroers.
In 1996 wordt een grote tentoonstelling samengesteld die terugblikt op dertig jaar werk van de professionele fotograaf Anders Petersen, die inmiddels in zijn vaderland Zweden een autoriteit is geworden. De tentoonstelling en het bijbehorende, luxueus uitgegeven boek bieden een omstandige, al te uitvoerige bloemlezing van Petersens activiteit. We krijgen naast Café Lehmitz nog tal van andere reeksen te zien waaraan hij soms jarenlang werkt: over verliefde en vrijende mensen des nachts op straat, over geïnterneerden in Zweedse gevangenisen, psychiatrische patiënten, enzovoort. Een stroom van beelden, die afgezien van een behoorlijk hoge score aan ijzersterke foto’s, vooral Petersens onverzadigbare jacht op hoogst intieme beelden aan de oppervlakte brengt. Naast zijn onmiskenbare vakmanschap lijkt echter vooral een soort (gecultiveerde?) ontwapenende naïviteit zijn beelden te behoeden voor het werkelijk gênante of voor de ‘sociale pornografie’. Die naïviteit heeft weliswaar een keerzijde. Zo had Petersens oeuvre alvast een wat omzichtiger tentoonstelling en zeker een ander soort boek kunnen gebruiken. In deze dure, onfunctionele publicatie, waarin de foto’s zelfs af en toe vergezeld gaan van oneliners, genre succes-agenda, moét zelfs de meest authentieke anekdote verstommen en een wat zeurderige nostalgie toeslaan.
• Anders Petersen. Foto’s 1966-1996 is samen met de vijfde ‘Documentaire foto-opdracht Vlaanderen’ – Schoolblues van Marc Steculorum – en Get what you want, de frisse foto’s die Freya Maes uit Sint-Petersburg meebracht, tot 28 maart te zien in het Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47, 2000 Antwerpen (03/242.93.00). Van 24 april tot 13 juni slaat circus World Press Photo er opnieuw zijn tenten op.
