Itsuko Hasegawa
Als Hasegawa in het persbericht van het NAi als een van de belangrijkste vrouwelijke architecten van Japan wordt gepresenteerd, is dat maar een halve waarheid. De twaalf recente projecten die in de Balkonzaal tentoongesteld zijn – cultuur- en onderwijscentra, de herprofilering van een kustgebied, een operagebouw – hebben een complexiteit en omvang die haar met gemak tot een van de belangrijkste architecten van Japan tout court maken. Hasegawa’s werk is wellicht het best als eclectisch te omschrijven. Ze hanteert nooit een vast concept, maar verweeft, per project in verschillende gradaties, talloze thema’s. Deze thema’s worden op de rechtermuur van de tentoonstellingsruimte aan de hand van Japanse sleutelwoorden uitgelegd, zoals ‘harappa’ (de relationele potentie van lege ruimte), ‘yuragi’ (fluctuatie) en architectuur als latente natuur. Langs de linkermuur en in het midden zweven eilandjes met elk een project. Het oeuvre als archipel, zowel in thematische als in praktische zin, blijkt een doeltreffend tentoonstellingsconcept, te meer door de heldere vormgeving, die met het gebruik van doorzichtige materialen en ijle, groenblauwe kleuren Hasegawa’s thematiek en esthetiek benadrukken.
In Hasegawa’s gebouwen wordt hightech ingezet om milieuvriendelijke ecosystemen te ontwerpen, bij een verbouwing breken hellingbanen de oude (statische) vertrekken open om de activiteiten daarin zichtbaar te maken, in een overvolle stadswijk wordt een cultureel centrum door een dun aluminium scherm afgescheiden, maar boven dit rustgevende membraan torenen de verschillende bouwvolumes uit, die aangeven dat het centrum heel diverse functies herbergt. Zo jongleert Hasegawa moeiteloos met noties als transparantie, openheid, zorg voor natuur, oog voor traditie, creativiteit, mogelijkheden van moderne techniek, en ze bekommert zich klaarblijkelijk niet om de pathetiek als gevolg van het doortrekken van de idioom naar het sociale niveau. Hellingbanen en cirkelvormige ruimtes die contact tussen mensen moeten bevorderen, en glazen wanden die communicatief werken: hebben we dat niet eerder gehoord?
• Archipelago. Recente projecten van Itsuko Hasegawa tot 1 februari in de Balkonzaal van het Nederlands Architectuurinstituut, Museumpark 25, 3015 CB Rotterdam (010/440.12.00).
