Dennis Oppenheim/Ger van Elk
In Rijksmuseum Kröller-Müller zijn kleine overzichten te zien van twee polymorfe oeuvres die de jaren ’60 tot en met de jaren ’90 beslaan. Dennis Oppenheim schonk een aantal grote werken aan het museum; zij vormen de kern van een presentatie van zijn kunst, die verder uit eerdere schenkingen (gulle man, die Oppenheim) en oude aankopen bestaat. De uitschieters zijn enkele vroege installaties. “Condensed 220 yard walk” (1969) bestaat uit gipsafgietsels van voetstappen die onder Muybridge-achtige foto’s van lopende benen zijn gestapeld; “Theme for a major hit” uit 1974 is een onhandig dansende mechanische marionet. Later ontspoorde the poor man’s Bruce Nauman helaas volledig, waarvan de quasi-interessante kitsch van het laatste getoonde werk (uit 1990) getuigt – de in metaal uitgevoerde omtrekken van een enorme schoen waarin een blauw danseresje is opgesloten. Als u per se de titel wilt weten: “Heel to heel. Woman trapped in a man’s body” heet het onding. Ger van Elk is de winnaar van de Van Lanschotprijs voor beeldhouwkunst van dit jaar; aanleiding voor het Kröller-Müller om een keuze van diens werk uit de jaren 1969-1996 te tonen. Veel essentiële werken ontbreken, maar men kan zich niettemin een goed beeld vormen van Van Elks preoccupaties. Zijn (gefotografeerde) lichaam wordt op alle mogelijke wijzen gemanipuleerd; het wordt aan verkleedpartijen onderworpen, maar er wordt ook door koorden aan getrokken en het wordt, gefragmenteerd, tussen houten planken geperst. Een andere rode draad in Van Elks oeuvre is de spanning tussen realiteit en afbeelding – met name bekende afbeeldingen uit de kunstgeschiedenis. Ook worden motieven uit verschillende werelden gecombineerd – in “Honda Gothic” worden de aureolen van Maria en het kindeke Jesus (natuurlijk tweemaal Van Elk) gevormd door motorwielen. Helaas poogt het meest recente werk, een uit een mengvorm van fotografie en schilderkunst bestaand zeegezicht, wat al te klassiek te zijn – dat soort dingen laat hij maar aan Dibbets over.
• Dennis Oppenheim tot 8 september, Ger van Elk tot 11 augustus in Museum Kröller-Müller, Nationaal Park de Hoge Veluwe, Houtkampweg 6, 6731 AW Otterlo (0318/591241).
