width and height should be displayed here dynamically

Essays

Besprekingen

Beeldende Kunst

Publicaties

62

juli-augustus 1996

Transport

Er gaat geen dag voorbij of er doen zich schermutselingen voor tussen Belgische excellenties en bestuurders van hogere en lagere niveaus – de EG, de Gemeenschappen, de Gewesten, de Provincies en de Steden en Gemeenten. Wie organiseert de strijd tegen de drugshandel? De federale overheid. Voor wie is de drugspreventie? Voor de gemeenschappen. Het zijn niet meer dan symbolische territoriale conflicten, die aan het wezen van de zaak – de overeengekomen machtsverdeling – niets veranderen. Om de huidige status-quo omver te halen, is er zwaarder geschut nodig. Enkele decennia geleden zou de bouw van een muur overwogen zijn; honderden jaren geleden, het uitgraven van een slotgracht. In het Vlaanderen van Luc Van den Brande wordt met koortsachtige haast Telenet Vlaanderen uit de grond gestampt. De idee is verrassend simpel, en het succes is gegarandeerd: we sluiten alle regionale kabelmaatschappijen op elkaar aan, en we beschikken over een strikt nationaal, Vlaams netwerk. Wie ervan kan genieten, en vooral, wie ervoor zal betalen, maar misschien ook, wat we op het netwerk doorsturen, het zal allemaal Vlaams zijn. Met de transferts naar het zuiden, maar ook naar de andere windstreken, is het dan definitief afgelopen.

In deze aflevering gaan we nader in op deze driehoek: (nieuwe, maar ook oude) media / autoriteit / natie. Welke rol kan de ervaring spelen in de omgang (met kunst) en waarom wordt deze modaliteit – “dit heftig materialistisch ideaal” – belaagd? Dirk Lauwaert concentreert zich op de produktiviteit van de ervaring en op de talloze krachten – niet in het minst de “fameuze nieuwe media” – die het op haar gemunt hebben.

Het probleem van de autoriteit – van de meester – wordt in Slavoj Zizeks bijdrage benaderd vanuit de invalshoek van de virtuele realiteit. Voor Zizek is het virtuele niets nieuws, wat wel nieuw is, is dat de potentie van de virtuele realiteit alsmaar groeit. Wat zijn de consequenties voor de functie van de meester?

Jan Struelens schrijft aan een geschiedenis van 500 jaar Web, waaruit we hier enkele hoofdlijnen presenteren, van Jacob Cats tot het World Wide Web. “Zit er in het feeërieke rag der glasvezels hier en daar een zwartbehaarde achtpoot verscholen?” Neen, natuurlijk niet, maar zit het kwaad niet verborgen in de volgehouden illusie dat wij de (centrale) positie van de spin op het web (kunnen) innemen?

Dirk Pültau, tenslotte, analyseert twee Duitse televisieprogramma’s, “Straßenfeger” (ZDF) en “Die schönsten Bahnstrecken Deutschlands” (ARD). Lijken beide programma’s op het eerste gezicht, het ene al betuttelender dan het andere, de toeschouwer in een toestand van halfslaap te brengen, dan moet echter ook hier de conclusie zijn dat dit oude netwerk van ‘wegen’ stevig onder de noemer geplaatst blijft van het ‘rijk’, de natie Duitsland.

Verder in dit nummer: een essay over de korte geschiedenis van de term ‘installatie’ en de ‘installatie’ als kunstvorm, een tekst over de nieuwe Europese biënnale “Manifesta”, een bespreking van “Figuren/Essays” van Bart Verschaffel en de vierde episode van het tweemaandelijkse feuilleton “KUNST”.