Wim Delvoye
Sinds het einde van de jaren ’80 schilderde Wim Delvoye op regelmatige tijdstippen landkaarten van fictieve werelddelen. Deze pedagogische prenten die tot voor kort nog in elke lagere school het klaslokaal versierden, kregen bij Wim Delvoye de vorm van min of meer onmiddellijk herkenbare beelden als een eekhoorn, een teepot, een hamer of een zaag. Alhoewel ze totnogtoe weinig werden tentoongesteld, behoren ze tot Delvoyes beste werk. Ze getuigen niet alleen van zijn grote verbeeldingskracht, ze geven ook een duidelijk inzicht in zijn werkwijze en verenigen verschillende belangstellingssferen die in zijn later werk terugkomen. Het idee van de schilderkunst is nog sterk aanwezig en de spanning tussen drager en beeld en de dubbelzinnige relatie tussen object en afbeelding zijn subtiel. De (fictieve) werkelijkheid en haar (geloofwaardige) voorstelling vallen hier perfect samen.
Maar eigenlijk gaat al het werk van Wim Delvoye over de identiteit van het individu en de uiterlijke tekenen van zijn gemeenschap, het zowel binnen als buiten de kunst afbakenen van een territorium, het trekken van grenzen en kijken hoe men ze kan overstijgen. Het idee van de natie krijgt in deze kritische kijk op de gevestigde codes wel een zeer ironische betekenis. Ten tijde van oorlog wordt onze blik iets cynischer. In het aprilnummer van het Franse kunsttijdschrift Artpress noemt Delvoye zichzelf een ‘glocal’ kunstenaar, iemand die het globale en het locale in één beeld, in één voorwerp verenigt. Populaire kunst uit Limoges, Firenze, Delft, Indonesië of Jordanië vindt haar plaats in de global village van de kunstwereld.
Op initiatief van de Frac des Pays de la Loire in Nantes werden al deze kaarten samengebracht in een Atlas. Naar aanleiding van deze publicatie groeide eveneens het idee van een tentoonstelling. Maar in plaats van deze veertig kaarten gewoon tentoon te stellen, opteerde Delvoye voor een synthetische actualisering van zijn eigen werk. Met de middelen van de moderne technologie werden de artisanale kaarten gescand en in de computer samengebracht tot een denkbeeldige wereld. Gespoten op enorme doeken vormen de zeven kaarten van de zeven continenten (het geheel is vier meter hoog en veertig meter breed) een indrukwekkend environment voor de twee getatoeëerde varkens Eddy en Marcel. Terwijl de kunstenaar de ambitie heeft de volledige werkelijkheid te omspannen, leiden ze onverstoord hun eigen leven. De zeven continenten zijn omkaderd met een klassiek decor van lambriseringen en pilasters in een roze marmersoort die van dichtbij roze ham blijkt te zijn. De lokale pers heeft het dan ook onverdroten over Wim Delvoye “en lard contemporain” en vraagt zich af “si c’est du lard ou du cochon”. Zoals het oneindig grote zich weerspiegelt in het oneindig kleine, zo kan het globale enkel bestaan vanuit een lokaal gezichtspunt. Verbeelden de kaarten het universum, dan staat het decor voor het lokale. Eddy en Marcel zijn het hic et nunc.
Verder toont Wim Delvoye ook nog video’s. Paper Airplanes is een parodie op de macht en een lofzang aan de poëzie van het in papier gevouwen vliegtuig. Cybille is een ode aan de jeugd. In pastelroze kleuren en tegen een achtergrond van Billitis-achtige muziek, zien we vertraagde bewegingen die niet onmiddellijk herkenbaar zijn. Zoals dat bij Delvoye meestal het geval is, wordt onze waarneming ook hier door de beelden gemanipuleerd. Na enige tijd verschuift ze van sensualiteit naar agressie, van erotisme naar pornografie, of hoe het uitknijpen van jeugdpuistjes verwordt tot een sterk emotionele ervaring.
• Atlas van Wim Delvoye nog tot 13 juni in de Frac des Pays de la Loire, Rue Frédéric Kuhlmann 7, 44100 Nantes (02.40.69.87.87).
