Basta

De ludieke titel belooft weinig goeds, maar Basta, het nieuwe jaarboek voor hedendaagse kunst, is bovenal informatief en degelijk – alhoewel incrowd-lolligheid niet geheel ontbreekt. Voor het grootste deel bestaat Basta 1997, een initiatief van het Centraal Museum, uit thematische rubrieken met daarin opsommingen van tentoonstellingen, artikelen, toegekende prijzen en wat dies meer zij. Ook handig zijn de adresssen van galeries, kunstenaars, academies en boekhandels. Toekomstige onderzoekers die de Nederlandse kunstwereld van 1997 in kaart willen brengen, vinden hier heel wat materiaal – alhoewel er curieuze lacunes zijn, die afbreuk doen aan de voornaamste waarde van Basta, die van naslagwerk. Van analyses en kritische terugblikken moet dit jaarboek het namelijk duidelijk niet hebben. Het is veeleer samengebalde informatie, die is samengebracht in categorieën die voor een deel aan de vorig jaar gevoerde discussies is ontleend: ‘Vandalisme, diefstal en vervalsingen’ (met onder meer de kwesties Malevitsj en Newman) en ‘Shock art en andere controverses’. Deze laatste categorie is dan weer onderverdeeld in subcategorieën als ‘naakte docent’, ‘plasseks’, ‘meer onderlijf’, ‘stinkende vis’ en ‘kinderporno’. Naast alle lijsten met gegevens bevat Basta ook een aantal teksten. Dit zijn enerzijds overgenomen artikelen uit kranten en weekbladen over onder meer de vernieling van Newmans Cathedra, en anderzijds korte stukjes over werken van een aantal spraakmakende Nederlandse kunstenaars en nog kortere profielen van figuren uit de kunstwereld. De teksten in de laatste twee categorieën zijn tweetalig (Nederlands-Engels), waaruit blijkt dat Basta kennelijk ook het buitenland inzicht in de Nederlandse kunstwereld wil verschaffen. Gelukkig is de Basta top honderd alleen in het Nederlands, want wie weet zou deze hitparade van de kunstwereld anders elders serieus genomen worden. De redactie stelde een lijst samen waarin is verdisconteerd hoe vaak iemand in de media wordt genoemd, schrijft, of zitting heeft in een commissie – een index die “niets waard is, behalve voor hen die hogerop willen”. Het is een ludieke onderneming die Hollandse gezelligheid paart aan lichte baldadigheid. Leuk om op de burelen van het Centraal Museum te laten circuleren, maar het geeft aan Basta 1997 wat teveel het karakter van een clubblaadje.

• Maarten Jansen en Ranti Tjan (reds.), Basta 1997, in 1998 uitgegeven door het Centraal Museum, Postbus 2106, 3500 GC Utrecht (030/236.23.62).