Framed area
Ooit beperkten openluchttentoonstellingen zich tot lommerrijke oorden als Middelheim en Sonsbeek, maar Framed area verovert een gebied voor de kunst dat nog het meeste weg heeft van een natte droom van Rem Koolhaas: het traject van de expositie loopt van de expanderende luchthaven Schiphol naar Hoofddorp, onderdeel van de gemeente Haarlemmermeer. De klassieke tegenstelling van stad en platteland geldt hier niet meer, en ook met de traditionele Europese stad heeft de bebouwing weinig te maken: eindeloze terminals, in de polder geplempte kantoorgebouwen, fastfood-restaurants en hotels langs de snelweg en her en der misplaatst aandoende eensgezinswoningen. Veel van de Framed area-werken hebben de vorm van grote foto’s op billboards die aan de kant van de weg de aandacht van automobilisten en fietsers trachten te trekken. Dit is het geval bij onder meer Hiroshi Sugimoto, Roy Villevoye en Wolfgang Tillmans. Laatstgenoemde toont geen eigen werk; hij stelde zijn billboard ter beschikking aan Amnesty International. Terwijl Sugimoto’s zwart-witfoto van een nachtelijke drive in-bioscoop en Villevoyes foto van een houten vissershutje op palen de passant wellicht nog naar de betekenis van dergelijke afbeeldingen op een reclamebord doen vragen, gaat het door Tillmans aan Amnesty afgestane bord – “Alleen met uw hulp blijven vluchtelingen in beeld” – volledig in de omgeving op. Beat Streuli’s fraaie wand met foto’s van jonge toeristen tegenover het NS-station van Schiphol trekt op zich wél de aandacht, maar dit werk is dan weer goed gecamoufleerd door de reguliere reclameborden en de boomjes die ervoor staan. Het slechts door weinigen bewust waargenomen hoogtepunt van Framed area is Giving, een performance van Jeff Wall, uitgevoerd door twee acteurs. Van woensdag tot en met zaterdag gaat van 12 tot 17 uur, steeds op het volle uur, een zwerver voor het C&A-filiaal op het Polderplein van Hoofddorp zitten. Zijn pet legt hij met een aantal munten erin op de grond. Na een tijdje (alles is tot op de seconde nauwkeurig door Wall vastgelegd) passeert een jongeman de bedelaar; een eindje verderop blijft hij staan en kijkt hij schielijk in zijn portemonnee. Op dat moment heeft de acteur de keus om een munt in de pet van de bedelaar te gooien dan wel door te lopen. Hoe dan ook staat de bedelaar spoedig nadat de jongeman is verdwenen op en sloft hij weg over het plein. De performance is afgelopen. In totaal duurt dit alles 4 minuten en 20 seconden – al wil het weleens enkele seconden uitlopen. Walls aandacht voor betekenisvolle maar uiteindelijk vaak ambivalente gebaren en blikken leidt deze keer niet tot een gestold beeld: het blijft bij een efemere handeling in real time en temidden van onverschillige passanten. De kunst infiltreert het leven met een dusdanig duivelse precisie dat het leven niets in de gaten heeft.
• De tentoonstelling Framed area loopt tot en met 31 augustus. Giving van Jeff Wall wordt opgevoerd tot en met 5 juli en daarna weer van 30 juli tot en met 30 augustus. Een plattegrond met daarop de plaatsing van de werken is verkrijgbaar bij Restaurant Flora, Kruisweg 493, De Hoek en het VVV-kantoor in de luchthaven van Schiphol. Informatie te bekomen bij Framed Area Foundation, Joh. Poststraat 17, 1063 TK Amsterdam (020/447.01.42).
