Lidwien van de Ven
Haar werk laat zich wat ongemakkelijk plaatsen onder de secce rubriek ‘fotografie’. Ze maakt en verzamelt onafgebroken ‘foto’s’, dat wel. Maar uit dat reservoir stijgen telkens slechts mondjesmaat een paar ‘uitverkoren’ beelden – uitvergroot – naar de oppervlakte. En dan nog, om die beelden op zich gaat het niet zozeer. Wat is vandaag nog een ‘uitverkoren’ beeld? Wat heeft het te vertellen? Omdat één woord niet kan volstaan voor een plot, laat staan een web van verhaallijnen, spannen de beelden in Lidwien van de Vens installaties samen. Een samenhang met voorbedachte rade. Beelden associëren zich. Maar die tijdelijke verbinding tussen foto’s, tussen foto’s en woorden of tussen filmbeelden,… verloopt nauwelijks volgens een ‘logische syntaxis’. Als er hier al een houvast is, ligt die elders. Veeleer in de ‘grond’ waarop verhalen zich vormen en in de wijze waarop dit hele proces zich verhoudt tot de ‘werkelijkheid’. Verhalen blijven er onontkoombaar op aangewezen – ze halen er hun ‘stof’. Tegelijk is ‘werkelijkheid’ ook maar een woord, “we got to learn how to use it,” citeert Lidwien van de Ven de atoomfysicus Niels Bohr.
Begin dit jaar was in Museum Boijmans Van Beuningen even haar geladen – en in meer dan een opzicht gewaagde – filminstallatie untitled ‘The Belgium Affair’ te zien. Vier loops met telkens – onveranderlijk – een van de Dutroux-taboe-sites die maandenlang op ons netvlies werden geramd, zonder dat we ze wellicht echt tot ons hadden laten doordringen, naast een vijfde loop met het vertraagde beeld van een vrouw die een contactlens inbrengt en weer uitneemt. Geen geluid, behalve het geratel van de projectoren, die zo waren opgesteld dat je je niet doorheen de zaal kon bewegen zonder in de stralenbundel van telkens weer een andere projector terecht te komen. Een (onbedoeld?) schimmenspel. Wie niet ‘onbewogen’ wilde toekijken, kon niet anders dan het beeld verstoren.
Lidwien van de Vens werk regent associaties, suggesties, die op een merkwaardige manier op de grenzen van een bepaalde ‘evidentie’ balanceren en die zich in de loop van opeenvolgende installaties en publicaties deels ook aan elkaar laten rijgen. Dan weer krijg je een woord teruggegooid, een beeld, een schakeling van woorden, een citaat. Altijd binnensmonds. Nooit gearticuleerd, soms bijna letterlijk verstopt. Zoals een uitroep van Sherlock Holmes, verscholen in de dubbele achterflap van haar Berlijnse catalogus uit 1993, ondubbelzinnig voor de Boijmans-installatie bestemd had kunnen zijn: “But without IMAGINATION, Watson, there would be no HORROR.”
• Een installatie met nieuw fotografisch werk van Lidwien van de Ven is tot 14 oktober te zien in Galerie Paul Andriesse, Prinsengracht 116, 1015 EA Amsterdam (020/623.62.37).
