Chasing Rainbows bij Annet Gelink Gallery.

Recent vond bij Annet Gelink Chasing Rainbowsplaats: een indrukwekkende groepstentoonstelling met werk van Anya Gallaccio, Antonis Pittas en Sarah van Sonsbeeck. Van Gallaccio, de bekendste van het trio, verscheen gelijktijdig een omvangrijke monografie. De galerie combineert vaker een gevestigde naam met kunstenaars van een jongere generatie. In dit geval pakte dat erg goed uit; het werk van de twee jongere kunstenaars deed absoluut niet onder voor dat van Gallaccio.

Bij binnenkomst viel direct Pittas’ imposante Landart op: een marmeren balk waarop met potlood het woord ‘implementation’ is aangebracht. Op de grond lagen hoopjes grafietpoeder, ontstaan tijdens het aanbrengen van de letters. De tegenstelling tussen het zware, ongenaakbare marmer en het fragiele, losse poeder is groot. Niet alleen in de vorm van het werk schuilt een interessante tegenstelling. De lange marmeren balk is een replica van een traptrede van het Syntagmaplein in Athene, dat regelmatig het decor voor demonstraties vormt. Het materiaal doet denken aan de archeologische restanten van de machtige klassieke Griekse beschaving, bakermat van de democratie. Het staat in schril contrast met het woord ‘implementation’, dat Pittas aantrof in een uitspraak van de directeur van het Internationaal Monetair Fonds over de kritieke huidige politieke en economische situatie van Griekenland. Pittas eigent zich woorden of zinnen uit de actualiteit toe; voor Landart decontextualiseert hij telkens een nieuwe tekst. Tijdens de duur van de tentoonstelling kwam hij meerdere malen langs om op performatieve wijze woorden uit te wissen en aan te brengen. Soms worden gewiste teksten later opnieuw aangebracht. Zo vormt het werk een archeologie van de recente geschiedenis. Het marmer mag er dan ongenaakbaar uitzien, het werk is vluchtiger dan het lijkt.

 Vluchtigheid vormde een rode draad door de tentoonstelling. Head over Heels (Barcelona)van Gallaccio bestaat uit 365 oranje gerbera’s die aan elkaar geregen als een madeliefjesketting in de ruimte hangen. Met het verstrijken van de tijd verwelken de bloemen, waardoor het werk onherroepelijk verandert en uiteindelijk uit elkaar valt.

 Van Sonsbeeck probeert met de installatie Moment of Bliss het vluchtige juist te vangen: het zeldzame, magische moment waarop een zonsopgang een kamer één minuut lang in een feloranje gloed zet. Door middel van een theaterlamp wordt het ongrijpbare fenomeen nagebootst. Door de herhaling mist het de magie van een echte zonsopgang; toch is het een ontroerend werk. Het is gemaakt voor het Uitvaartmuseum, maar is zo lichtvoetig dat het, zelfs in combinatie met verwelkte bloemen en een blok marmer op de vloer, geen associaties met een begrafenis oproept.

 De tentoonstelling liep door in The Bakery, de benedenruimte van de galerie met een meer intiem karakter. Hier waren als in een soort schatkelder drie glanzende werken van de kunstenaars te zien. Gallaccio’s prachtige bronzen afgietsel van een zwerfkei, een driehoek die perfect glimmend door Pittas op de muur was aangebracht, en een gouden werk waarin Van Sonsbeeck haar onderzoek naar stilte voorzet. ‘Silence is golden’, zo luidt het gezegde, maar geldt het omgekeerde ook?

 Behalve de metaalachtige glans van het oppervlak hebben de drie werken gemeen dat ze door hun esthetische vorm bedrieglijk eenvoudig lijken. Achter het schijnbaar simpele gebaar van Pittas gaat een diepgaand onderzoek naar het Russisch suprematisme schuil; de bronzen sculptuur van Gallaccio is slechts één onderdeel van een artistiek proces waarbij een zwerfkei na een lange reis tot een hoopje stof getransformeerd wordt. Voor het werk van Van Sonsbeeck blijkt niet alleen het spreekwoord, maar ook het gewicht van een muntstuk van 2 eurocent een uitgangspunt te zijn. Dit gegeven doet onwillekeurig denken aan zwijggeld: uiteindelijk kan een grote hoeveelheid goud in sommige gevallen wel degelijk stilte opleveren, hoewel de titel van het werk Silence is golden, but this is no silence luidt.

De combinatie van de werken in The Bakery vormde een zeer harmonieus geheel, en eigenlijk kon dat van de hele tentoonstelling gezegd worden. Tijdens de opening klopte het bijna té goed: nergens wrong het. Enkele weken later was de bloemenketting aan het ontbinden, vertoonde het marmer groezelige sporen van uitgewiste woorden en hadden onvoorzichtige bezoekers voetstappen in het grafietpoeder achtergelaten. De tijd had zijn werk gedaan;Chasing Rainbows was er nog beter van geworden.

• Chasing Rainbows, met werk van Anya Gallaccio, Antonis Pittas en Sarah van Sonsbeeck, 19 januari – 2 maart, Annet Gelink Gallery, Laurierstraat 187-189, 1016 PL Amsterdam (020/330.20.66; www.annetgelink.com).