David Lamelas
De ontwikkeling van het werk van de Argentijnse kunstenaar David Lamelas in de jaren ’60 en ’70 is exemplarisch voor de tijd waarin het is ontstaan. Rond het midden van de jaren ’60 maakt Lamelas ruimtelijke werken die net als de minimal art de nadruk leggen op hun omgeving en op de rol van de beschouwer. Enkele van deze werken zijn gereconstrueerd op de tentoonstelling met de aan Borges ontleende titel A new refutation of time, waarin Lamelas na jaren van vergetelheid weer onder de aandacht van het kunstpubliek wordt gebracht. In de tweede helft van de jaren ’60 gaat Lamelas zich steeds meer met de audiovisuele media bezighouden, hetgeen onder meer in 16 mm-films van straattaferelen resulteerde. In het revolutionaire jaar 1968 installeerde hij in het Argentijnse paviljoen op de Biënnale van Venetië een informatiecentrum over de oorlog in Vietnam. Met dit werk, en met de nu in Witte de With getoonde installatie Analysis of the elements by which the massive consumption of information takes place uit hetzelfde jaar, participeert Lamelas in de politisering van kunst in deze jaren. Ondertussen roept de presentatie van voornoemd werk vragen op: oude exemplaren van Der Spiegel en Duitse dagbladen alsmede bandopnames van radiojournaals uit 1968 wekken nu vooral nostalgische gevoelens, waarmee het werk op een veilige afstand blijft. Dit effect treedt ook bij ander werk van Lamelas nogal eens op. De contextualisering van de kunst heeft zijn nadelen: de houdbaarheidsdatum is snel overschreden. Nog steeds overtuigend zijn echter de werken uit de vroege jaren ’70 waarin Lamelas experimenteert met de wetten van de cinema. Vooral de installatie Film script (manipulation of meaning) uit 1972 is zeer sterk. Een simpel verhaal wordt in een film en 3 diasequenties op verschillende manieren gecombineerd, zodat de eenduidigheid en lineariteit eruit verdwijnt. Dit zou men met enige goede wil en ironie als een ‘weerlegging van de tijd’ kunnen zien, al is de ontdekking van de installatie en de videokunst door de generatie van Lamelas juist een ongekende invasie van de tijd in de beeldende kunst – iets wat kunstcriticus Michael Fried in 1968 tot een tirade tegen de ’theatraliteit’ van het minimalisme en andere tendensen aanzette. In 1974 trok Lamelas de ultieme consequentie uit deze situatie en maakte hij zijn eerste bioscoopfilm (The desert people), waarna hij voor lange tijd volledig uit het zicht van de kunstwereld verdween. Hoewel hij de laatste jaren ook weer binnen de kunstsector actief is (getuige onder meer de recente tentoonstelling in Brussel) dateert het laatste werk in Witte de With uit 1976. Al met al is de expositie als geheel een herinnering aan het feit dat de tijd meedogenloos verstrijkt. Tot 25 mei in Witte de With, Witte de Withstraat 50, 3012 BR Rotterdam. (010/411.01.44).
