Naschrift Wouter Vanstiphout
Terwijl politieke commentatoren al vóór de parlementsverkiezingen de achtergronden van de opkomst van Fortuyn probeerden te begrijpen, en daarmee ook de tekortkomingen van Paars, lijken sommige theoretici hun hakken in het zand te zetten. Zij zoeken naar morele scheidslijnen en nieuwe vijandbeelden en construeren deze desnoods binnen hun eigen vakgebied. Crimson heeft nooit gekozen voor het belang van bouwbedrijven, en evenmin voor Pim Fortuyn. (WIMBY is een onafhankelijke stichting, gefinancierd door het rijk, de gemeente en twee woningcorporaties en opgericht op initiatief van wethouder Meijer. Ik heb Fortuyn nooit geadviseerd; in een interview met het Rotterdams Dagblad heb ik slechts gezegd dat Carel Weeber mijn favoriete opvolger van Meijer zou zijn.) Crimson weigert de wereld te reduceren tot een schema, en gaat uit van een meeslepende en tegenstrijdige werkelijkheid waarbinnen met simpele of complexe projecten positieve effecten te bereiken zijn.
Onder Paars is een intense verweving ontstaan tussen publieke taken en marktbelangen. Ondoorzichtige monopolies vervreemdden de burger van het bestuur maar werden toegedekt met sociaal-democratische vooruitgangsretoriek. Vooral de rol die de promotie van de
Nederlandse architectuur daarin speelde, is door Crimson de afgelopen jaren onderzocht en bekritiseerd. Zodra de Paarse bestuurscultuur op weerstand of onbegrip stuitte, kroop zij in een schulp van deskundigheid, procesmanagement en jargon. In Hoogvliet hebben wij, bij ontstentenis van zo’n schulp, moeten leren onze agenda naast die van gebruikers en bewoners te leggen en een gemeenschappelijke taal te spreken. Dat bleek eerder een bevrijding dan een capitulatie. Op het moment dat de bevolking niet meer als een homogeen ‘volk’ wordt gezien maar als een verzameling individuen en collectieven met wensen die egocentrisch, altruïstisch en interessant kunnen zijn, verschijnt er een kaleidoscoop aan mogelijkheden.
Gevoelens die onder de bevolking leven, worden ten onrechte gegeneraliseerd. Het xenofobe ressentiment komt voort uit werkelijke én ingebeelde economische onderdrukking; het is historisch onvermijdelijk én verbonden met specifieke, veranderbare omstandigheden. Voor ons is populisme een verzamelbegrip dat staat voor een bijzondere gerichtheid op de gebruikers in plaats van de makers van beleid of architectuur. Het inspireert ons tot directheid, tot de erkenning en expressie van gedeelde ervaringen en gevoelens, tot het écht luisteren naar geklaag en tot het kweken van enthousiasme op straat. Zo kunnen we effectiever werken aan de realisering van een geïntensiveerd collectief stedelijk leven in een satellietstad uit de wederopbouw, die dreigde te verworden tot een middelmatige suburb.
Overigens is de naam van Crimson ontleend aan de boef uit Suske en Wiske.
