Rutger Emmelkamp & Miek Zwamborn
Of een werk solistisch of in samenwerking tot stand komt is niet heel relevant, al zal het de aard van het werk wel beïnvloeden. Veel belangrijker is hoe een werk ontvangen en opgenomen wordt door de gemeenschap en zo door kan groeien of juist vereenzaamt. Wij zouden de aandacht daarom graag willen verschuiven van het auteurschap en de totstandkoming van een werk naar de levensloop, de inbedding en de vertakkingskracht ervan.
Sinds vijf jaar proberen we hiervoor een vorm te vinden via KNOCKvologan op het Schotse eiland Mull: een collectieve experimentele studieplek zonder muren met een wisselende bezetting van kunstenaars, ontwerpers, schrijvers, componisten en wetenschappers. Ons werk bestaat uit het gidsen van de deelnemers en zorg dragen voor het collectieve geheugen van deze plek. Alle projecten die hier ontspruiten, hebben hetzelfde zeelandschap als uitgangspunt. Via verschillende perspectieven en insteken ontstaat er door de tijd heen een gelaagd portret dat uitnodigt tot reflectie, discussie en transformatie. De werken vullen elkaar aan doordat elke maker op eigen wijze het gebied benadert en deze (ervarings-)kennis openbaar maakt.
Zo deed Eamonn Harnett afgelopen herfst, tijdens zijn residentie Successional Horizons, onderzoek naar het traditionele ambacht van visfuiken maken in zowel Europese als niet-Europese geschiedenissen. Hij verbond dat met animistische wereldbeelden en nieuwe vormen van animisme die onze relatie met de natuurlijke wereld vorm geven. In zijn afsluitende tentoonstelling/lezing stelde hij de praktijk van commoning voor als alternatief voor kapitalistische percepties; een uitwisseling tussen wilg en maker, tussen visser en kreeft, tussen erfgoed en heden, tussen vreemd en inheems, tussen intiem en economisch. Zintuiglijk theatermaker Sien Vanmaele bestudeerde de eetbare kustlijn. Ze ontwikkelde een ritueel om de zee te eren en experimenteerde met zilte fermentaties die zullen leiden tot ZEEMAAL van de toekomst. En bandleiders/improvisators/componisten Ig Henneman en Ab Baars zullen in maart samen met de lokale dichters Jan Sutch Pickard en Derek Crook improviseren (altviool, saxofoon, klarinet, shakuhachi en stem) op de klanken van het landschap: vogelzang, het burlen van herten, de Keltische taal, wind, water, wier en gesteente.
Door onze opzet maakt het individuele onderzoek van onze gastmakers vanzelf deel uit van een gezamenlijk zoeken en verbeelden. Er ontstaat zo een steeds rijker sediment, gevoed door een kring van makers die waardevolle inzichten en werken genereren. Omgekeerd is het ook de voedingsbodem die de deelnemers verrijkt en aanscherpt. De werken die onze gastmakers achterlaten, kunnen gezien worden als voorstellen voor een andere kijk op en relatie met dit gebied. Het is aan de toeschouwer om deze handreiking vervolgens aan te gaan en het werk tot wasdom te brengen.
• Rutger Emmelkamp (1975) is beeldend kunstenaar, docent, curator en oprichter van de collectieve studieplek KNOCKvologan. Hij gaf leiding aan de afdeling Jewellery aan de Gerrit Rietveld Academie en initieerde nationale en internationale groepstentoonstellingen. Naast het runnen van de residentie richt hij zich op schilderkunst, cartografie en (pinhole) fotografie. Miek Zwamborn (1974) is schrijver en beeldend kunstenaar. Sinds 2016 richt zij zich op de kustlijn van en het Keltisch regenwoud op het Schotse eiland Mull waar zij de collectieve studieplek KNOCKvologan heeft opgericht. Haar essayistische werk en haar poëzie verschijnen met regelmaat in literaire tijdschriften. Naast kunstenaarsboeken en romans publiceerde zij de poëtische veldgids Wieren (Van Oorschot, 2018) die werd vertaald naar het Engels, Duits en Italiaans.
