Op za 4 maart is in Brugge aan de Langerei 24 de Black Swan Gallery opengegaan met een tentoonstelling getiteld Transruptie. Deelnemende kunstenaars zijn Fia Cielen, Femmy Otten, Kostas Synodis, Nathalie Vanheule, Jan Van Oost. De tentoonstelling loopt nog tot zo 2 april. (www.blackswangallery.be)

Het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA) ging vorig jaar in op de oproep van Vlaams minister voor Toerisme Ben Weyts om een voorstel in te dienen voor een project dat de schijnwerpers op de ‘Vlaamse Meesters’ richt. Het project van het M HKA werd door de minister, bijgestaan door een onafhankelijke jury, gevalideerd. Het levert het museum een extra budget van € 650.000 op. Dit bedrag dekt de helft van de totale kosten voor de transformatie die van het museum een ‘internationale ambassadeur voor de Vlaamse beeldcultuur’ moet maken, zoals het nogal bombastisch wordt uitgedrukt. Concreet komt het er eenvoudigweg op neer dat het museum een permanente tentoonstelling van ‘Vlaamse Meesters’ inricht. Het museum meent dat het daarmee bezoekers van ‘over de hele wereld’ zal aantrekken, onder meer met als argument dat deze bezoeker, dankzij een keur aan ‘iconische meesterwerken’, een overzichtelijk beeld krijgt voorgeschoteld van… de ‘Vlaamse Meesters’. De retoriek die de ‘internationale ambassadeur’ daarbij hanteert, kan niet mis begrepen worden. Zo wordt gesteld dat ‘Vlaamse kunst, als een exportproduct, zowel culturele als economische relevantie heeft. Ze is niet enkel hedendaags, ze is ook historisch geworteld.’ En uiteraard volgt er op deze samenballing van boutades de obligate verwijzing naar de ‘Vlaamse schilderkunstige traditie’ (de Primitieven, Rubens enzovoort). ‘Vlaanderen blijft tot op heden een centrum van mondiaal belang voor de beeldende kunst, met kunstenaars als David Claerbout, Jan Fabre en Luc Tuymans, die momenteel alle drie in de top 100 staan van kunstenaars wereldwijd.’ En de communicatie krijgt al helemaal de toon van een pastiche wanneer wordt aangekondigd dat de herinrichting van het museum zal gebeuren door Axel Vervoordt, ‘de wereldberoemde topdesigner met prestigieuze klanten’. De collectiepresentatie, waar het dan uiteindelijk om te doen is, zal ‘meesterwerken van Vlaamse kunstenaars’ in dialoog brengen met internationale kunstenaars, met onder meer werk van Jan Fabre, Dan Flavin, Cindy Sherman, Marina Abravmović en Luc Tuymans’. Allerminst betreurenswaardig is dat de transformatie ook de inrichting van een leeszaal behelst, waar permanent werk zal te zien zijn van ‘Paul Van Hoeydonck, Colson, Panamarenko, Marlow Moss en Koen van den Broek’. Verder zal er ook nog ruimte zijn voor tijdelijke collectiepresentaties en tijdelijke monografische tentoonstellingen van lokale en buitenlandse kunstenaars. Cynisch genoeg circuleren er ondanks deze dure investering sinds enige tijd plannen en onderzoeken op zowel het kabinet van cultuurminister Sven Gatz als op dat van Antwerps schepen voor ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling Rob Van de Velde die op redelijk korte termijn mogelijk voorzien in een verhuis van het museum, met onder meer de site van het Stuivenbergziekenhuis in de Seefhoek als alternatief. De buurtvereniging Open Zuid Open wijst erop dat de concentratie van musea op het Antwerpse Zuid een troef is die niet mag worden verkwanseld, en dat de huidige locatie voldoende opties biedt om te voorzien in een infrastructuur die aan alle criteria beantwoordt. De vraag is of er op politiek vlak nog andere criteria meespelen. Het M HKA bezet een voor de stad financieel erg interessante kavel aan de Scheldekaaien. En mogelijk zijn de ‘Vlaamse Meesters’ nu ook weer niet zoveel waard. Hoe dan ook zal de bezoeker vanaf do 27 april (de feestelijke opening) eindelijk met zekerheid kunnen vaststellen wie, als ‘Vlaamse Meester’, de huidige ware erfgenamen zijn van Jan van Eyck en Rubens, en mogelijk komt hij ook nog te weten welke Vlaamse kunstenaars stijgen of dalen in ’s werelds top 100. Voor de criticus wordt het alvast een hachelijke opgave om na zoveel bombarie onbevooroordeeld een lang verhoopte collectiepresentatie tegemoet te zien. (muhka.be)

In samenwerking met de Vlaamse superondernemer Fernand Huts (Katoen Natie) presenteert het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster in Gent een tweede tentoonstelling waarbij de kunstgeschiedenis op uiterst eenzijdige wijze wordt herschreven in functie van een ideologisch programma. De eerste tentoonstelling, Voor God en Geld – Gouden Tijden van de Zuidelijke Nederlanden, wilde de bezoeker ervan overtuigen dat ondernemingslust het ultieme doel van de mensheid is en dat middeleeuws Vlaanderen historisch gezien de bakermat is van dit (neo)liberale geloof. In zijn bespreking op dereactor.org van het bijhorende boek, met als auteurs kunsthistorica en curator prof. dr. Katharina Van Cauteren en Fernand Huts zelf, analyseerde Marc De Kesel de bedenkelijke theses van de auteurs. ‘Het kapitalisme is geen uitvinding van de middeleeuwse Vlaamse en Brabantse steden’, zo corrigeert hij. Er is in die context hooguit sprake van een markteconomie die zich tegelijkertijd, of iets vroeger, overigens ook ontwikkelde in Italiaanse steden, en die bovendien deels terugging op de pas ontdekte stedelijke cultuur uit de Oriënt. Deze markteconomie zou pas in de zeventiende eeuw aanleiding geven tot een eerste vorm van kapitalisme doordat winst om religieuze redenen voor niets anders meer kon worden gebruikt dan voor het kapitaliseren van zichzelf. De Kesel vergelijkt de ideologische verdraaiing door Van Cauteren en Huts met het schaamteloos herschrijven van de geschiedenis in de voormalige Sovjet-Unie.

Het Caermersklooster bewijst met de nu lopende tentoonstelling OER dat het nog veel erger kan. Opnieuw slagen Huts en Van Cauteren erin om een prachtige selectie werken (voornamelijk uit privéverzamelingen) bij elkaar te plaatsen en ze in dienst te stellen van een nationalistisch identiteitsdiscours. De ondertitel De wortels van Vlaanderen laat over de inzet geen twijfel bestaan: ‘OER gaat ook over vandaag, en over wie wij als Vlamingen zijn.’ De tentoonstelling spits zich toe op wat ze als een kantelmoment beschouwt in de Vlaamse kunstgeschiedenis, en dat situeert zich ergens tussen 1880 en 1930. Ergens in die periode zijn de ware wortels van de regio bedekt geraakt onder de smerige laag van de industrialisering. Gelukkig zijn er de schilders aan de Leie, die de decadente stad laten voor wat ze is en zich op de ware aard van het Vlaamse volk concentreren: ‘In hun schilderijen, beelden en tekeningen zweemt een soort collectieve essentie van wat Vlaanderen is. Een monumentale, complexloze en vaak bijna spirituele ode aan de streek en haar bewoners.’ Uiteraard hangt dat allemaal samen met de ‘malse Vlaamse boerengrond’: ‘Wie in eenzelfde uithoek van de wereld woont, deelt nu eenmaal vaak gelijkaardige idealen, normen en waarden.’ En als onze kunstenaars dan toch eens in het buitenland terechtkomen (het kantelmoment?) ‘en voeling krijgen met wat internationaal beweegt op de artistieke scène’, geen nood: de volksvreemde avant-garde wordt door hen gecorrigeerd tot een oer-Vlaamse versie ervan. Hoe flutterig het persmapje ook, je kan er eindeloos fragmenten van een nationalistisch ‘clichédenken’ uit blijven citeren; en als je er niet genoeg van hebt, in de catalogus loopt het gewoon voort.

Het is zeker niet de eerste keer dat het Vlaamse expressionisme ingeschakeld wordt in een bloed-en-bodemdiscours – tot enkele decennia geleden gebeurde dat zelfs voortdurend. Nog in 1981, ter gelegenheid van een tentoonstelling in Lyon, zag de toenmalige cultuurminister Rika De Backer-Van Ocken de identiteit van het Vlaamse volk in het expressionisme gereflecteerd: ‘Dans l’expressionisme l’on retrouve la relation du peuple flamand avec la terre et la simplicité avec laquelle le peuple vit les mystères de l’amour, de la fertilité et de la mort.’ (zie hierover De mythologisering van de Belgische kunst door Koen Brams en Dirk Pültau in De Witte Raaf nr. 113, januari-februari 2005). Onthutsend is evenwel dat dit discours vandaag weer de kop opsteekt, terwijl er al geruime tijd onderzoek beschikbaar is dat de idee van een authentiek en zuiver Vlaams expressionisme op doeltreffende wijze onderuithaalt – een mijlpaal was op dat punt de tentoonstelling Vlaams expressionisme in Europese context 1900-1930 die in 1990 onder leiding van Robert Hoozee plaatsvond in het Museum voor Schone Kunsten (Gent).

Zoals ook De Kesel in zijn bespreking opmerkt, kan je de hobbyist Huts amper ten laste leggen dat hij zijn kapitaal en zijn contacten aanwendt om een simplistische nationalistische ideologie te verkondigen, ook al doet hij veel kunst en kunstenaars er oneer mee aan. Dat vele min of meer bekende Vlamingen in de catalogus mee willen werken aan dat verhaal, is uiteindelijk hun persoonlijke verantwoordelijkheid. Dat een openbare instelling zich in dat programma laat inschakelen is, zoals door velen al werd opgemerkt, daarentegen uiterst bedenkelijk. En dat kunsthistorici als prof. dr. Katharina Van Cauteren kritiekloos meestappen in het ‘Hutsdiscours’ gaat zonder meer tegen elke wetenschappelijke deontologie en integriteit in. Je zou je bijna gaan afvragen of het niet tijd is om een Orde der kunsthistorici op te richten. (caermersklooster.be)

De Belgische kunstenaar Gert Robijns heeft in de gemeente Borgloon op de fundamenten van het huis van zijn grootmoeder, dat grotendeels werd afgebroken, een nieuwe constructie laten optrekken die tegelijk sculptuur, kunstenaarsresidentie en tentoonstellingsruimte wil zijn. Twee van de oorspronkelijke buitenmuren van de woning bleven behouden en lijken het nieuwe gebouw tussen haakjes te zetten. Het uitzicht naar de straat is weggewerkt doordat de ramen zijn dicht gemetseld [heb jij in woordenboek ‘dichtmetselen’ gevonden? Het is dus best ‘metselen’, metsen is Vlaams], terwijl de brede ramen van de nieuwe ruimte achteraan een blik bieden op enkele boomgaarden, typerend voor de Limburgse regio. RESETHOME wil hedendaagse visuele kunst, kunstenaars en publiek, naar Limburg brengen en er een bruisende dialoog over hedendaagse kunst op gang brengen. De ruimte is op 9 april geopend met een solotentoonstelling van Luc Tuymans (de enige dit jaar), getiteld The Swamp, die bestaat uit drie werken, elk op een andere drager. (resethome.be)

In de wijk Nieuw Zuid in Antwerpen hebben PLUS-ONE Gallery en Gallery Sofie Van de Velde de krachten gebundeld en samen een nieuwe extra ruimte geopend. De gezamenlijke ingang biedt de bezoeker de kans om de visie van de galerie aan de ene kant meteen te vergelijken met de visie van de galerie aan de andere kant. (sofievandevelde.be en plus-one.be)

Axel Vervoordt Gallery is in maart verhuisd van de Vlaeykensgang in Antwerpen naar de site Kanaal in Wijnegem. De vernieuwde Axel Vervoordt Gallery is vele malen groter dan de voormalige galerie, en tegen het einde van het jaar komen er nog ruimtes bij. Een deel van de site zal voorbehouden zijn aan de Axel & May Vervoordt Foundation. (axel-vervoordt.com)

Bij de verdeling in 2016 van de werkingssubsidies was het beleid van cultuurminister Sven Gatz erop gericht om het aantal spelers in het culturele veld te beperken. Met het beschikbare budget zou hij dan een kwalitatieve werking kunnen garanderen van die instellingen die goed uit de beoordeling kwamen. Dat de subsidiënt kwaliteitseisen stelt en de gesubsidieerde op basis daarvan afrekent, lijkt vanzelfsprekend. Het systematisch schrappen van elke subsidie voor instellingen die niet goed uit de beoordeling komen, was echter nooit eerder gezien en getuigde van een doortastend optreden, en eigenlijk ook van politieke moed. De doorlichting van de zakelijke werking van elke instelling gebeurde daarbij door de Vlaamse administratie cultuur, die van de inhoudelijke werking door een, zogenaamd, onafhankelijke commissie van, zogenaamde, experten. Het zwaartepunt in de eindbeoordeling lag op de inhoudelijke score. Het hoeft geen betoog dat er bij een dergelijke procedure instellingen uit de boot vallen die zich, zeker niet altijd onterecht, onheus behandeld voelen. Een aantal daarvan is ondertussen naar de Raad van State getrokken om de beslissing van de minister aan te vechten. Elke instelling die wel een werkingssubsidie werd toegekend, is hiervan op de hoogte gebracht, met per dossier een aangetekend schrijven. (Dit betekent dat er naar de 207 gesubsidieerde instellingen in totaal 828 dossiers per aangetekende zending werden verzonden – bij ruwe schatting een stapel papier van vier meter hoog.) In een opmerkelijke mail, uitgaande van de administratie cultuur, worden die instellingen er bovendien op gewezen dat de Raad van State een uitspraak moet doen over de ‘vorderingen tot nietigverklaring’. Waarop wordt gesteld: ‘Indien het [ministerieel] besluit vernietigd zou worden, zou dit gevolgen kunnen hebben voor alle organisaties die momenteel een werkingssubsidie binnen het Kunstendecreet ontvangen. Deze organisaties hebben er daarom belang bij dat het besluit niet vernietigd wordt. Om die reden geeft de Raad van State aan elke begunstigde de kans om tussen te komen in deze vernietigingsprocedures.’ De gerechtelijke procedure geeft de ‘uitverkorenen’ met andere woorden de kans om de ‘verdoemden’ te beletten hun lot te verbeteren. Het lijkt erop dat culturele instellingen worden uitgenodigd om met elkaar de strijd aan te binden, en dat is betreurenswaardig. Intussen kondigt een van de instellingen die naar de Raad van State is getrokken haar doorstart aan. Het kunstenfestival Watou zal deze zomer wel degelijk worden georganiseerd, en zijn toekomst is bovendien verzekerd tot en met 2019. Ironisch genoeg is dat onder meer dankzij een tussenkomst van Cultuurminister Gatz, die in 2018 en 2019 een jaarlijkse bedrag van € 135.000 voorziet. De organiserende instelling Kunst vzw had in de beoordelingsronde nochtans een strikt onvoldoende gekregen voor haar inhoudelijk dossier, en een nipt onvoldoende voor het zakelijke. Watou lokte vorig jaar 24.000 bezoekers en is belangrijk voor het toerisme en de culturele uitstraling van de regio, zo klonk het in De Morgen van 6 maart. (kunstenfestivalwatou.be)

Van 19 tot 21 mei vindt het derde Art Weekend in Antwerpen plaats. Meer dan zestig galeries, kunstruimten en musea omtrent hedendaagse kunst zijn gratis toegankelijk. DE Studio in de Maarschalk Gerardstraat fungeert als de centrale locatie voor het evenement, waar op zondag tevens het lezingenprogramma Urgent Conversations wordt georganiseerd. (antwerpart.be)

Van 19 tot 21 mei vindt het derde Art Weekend in Antwerpen plaats. Meer dan zestig galeries, kunstruimten en musea omtrent hedendaagse kunst zijn gratis toegankelijk. DE Studio in de Maarschalk Gerardstraat fungeert als de centrale locatie voor het evenement, waar op zondag tevens het lezingenprogramma Urgent Conversations wordt georganiseerd. (antwerpart.be)

Het Europese seizoen van de megakunstbeurzen wordt in Bazel afgesloten waar van 15 tot 18 juni werk van meer dan vierduizend kunstenaars wordt gepresenteerd door in totaal 291 galeries. Art Basel biedt plaats aan alle vormen van beeldende kunst daterend van 1900 tot heden. Zo is er ook plaats voor een filmprogramma met werk van onder meer John Akomfrah, Kader Attia, Eric Baudelaire, He Xiangyu, Ana Mendieta en Andy Warhol. (artbasel.com)

De 3e editie van Amsterdam Art Fair vindt vanaf 17 mei plaats in een voormalige kantoorpand aan de Huidekoperstraat. Aan de beurs nemen een goeie veertig toonaangevende Nederlandse galeries deel. K_nstvl___ zal aanwezig zijn met een gespecialiseerde boekhandel met publicaties van projectruimtes, kleine boekwinkels en uitgeverijen. Gelijktijdig met de Art Fair, van 20 tot en met 22 mei, presenteert K_nstvl___ in de Stadsschouwburg het elfde K_nstvl___ festival onder de titel Playtime, met de waarde van zichtbaarheid als leidmotief. Playtime hanteert een ‘elastisch tentoonstellingsconcept’ waarbij niet de ruimte, maar de tijd wordt verdeeld. Elke genodigde projectruimte maakt binnen een basale tentoonstellingsenscenering een zeer tijdelijke presentatie die zich gedurende de dag ontvouwt aan het publiek, als scènes van een theaterstuk. Op de Art Fair zal de tentoonstelling doorlopend (semi)live op scherm te volgen zijn. Daarnaast bestaat het programma uit speeddates, gesprekken en lezingen rondom experimentele tentoonstellingsvormen, tijdelijkheid en precariteit binnen de kunst. (amsterdamartfair.nl en kunstvlaai.nl)

De Nigeriaanse kunstenares Otobong Nkanga heeft op 19 april de Belgian Art Prize gewonnen. Nkanga woont en werkt in Antwerpen. In haar werk hanteert ze materialen die transformaties ondergaan, wat symbool zou moeten staan voor veranderingen in de maatschappij. Voldoende reden voor de jury om haar een politiek en sociaal geëngageerd kunstenares te noemen die het in haar werk onder meer heeft over migratie. De Belgian Art Prize is de nieuwe versie van de Young Belgian Art Prize en de Prix de la Jeune Peinture Belge. Vanaf heden is er aan de prijs geen leeftijdsgrens meer verbonden, komen ook alle kunstenaars in aanmerking die minstens één jaar in België verblijven. Een open call wordt niet meer georganiseerd, de deelnemers worden voorgedragen door een pool van experten. Aan de prijs is een som van € 25.000 verbonden. Nog tot 28 mei loopt in Bozar de expositie met werk van de vier genomineerden, met naast Nkanga, Edith Dekyndt, het Brusselse duo Simona Denicolai & Ivo Provoost en Maarten Vanden Eynde. (belgianartprize.be)

Van 31 mei tot 5 juni vindt in Amsterdam de 33e editie van KunstRAI plaats, de oudste beurs in Nederland voor moderne en hedendaagse kunst. Zeventig galeries presenteren Nederlandse kunst en design. Als speciaal onderdeel legt de beurs ook de focus op een buitenlandse stad en dat is dit jaar Antwerpen. Een twintigtal galeries zorgt ook voor een solopresentatie van een van hun kunstenaars. (kunstrai.nl)

Bij de verdeling in 2016 van de werkingsubsidies was het beleid van cultuurminister Sven Gatz erop gericht om het aantal spelers in het culturele veld te beperken. Met het beschikbare budget zou hij dan een kwalitatieve werking kunnen garanderen van die instellingen die goed uit de beoordeling kwamen. Dat de subsidiënt kwaliteitseisen stelt en de gesubsidieerde op basis daarvan ook afrekent, lijkt vanzelfsprekend. Het systematisch schrappen van elke subsidie voor instellingen die niet goed uit de beoordeling komen, was niet eerder gezien en getuigde van een doortastend optreden, en eigenlijk ook van politieke moed. De doorlichting van de zakelijke werking van elke instelling gebeurde daarbij door de Vlaamse administratie cultuur, die van de inhoudelijke werking door een, zogenaamd, onafhankelijke commissie van, zogenaamde, experten. Het zwaartepunt in de eindbeoordeling lag op de inhoudelijke score. Het hoeft geen betoog dat er bij zulke procedure instellingen uit de boot vallen die zich, zeker niet altijd onterecht, onrechtvaardig behandeld voelen. Een viertal daarvan is ondertussen naar de Raad van State getrokken om de beslissing van de minister aan te vechten. Elke instelling die wel een werkingssubsidie werd toegekend, is hiervan op de hoogte gebracht, met per dossier een aangetekend schrijven. (Dit betekent dat er naar de 207 gesubsidieerde instellingen in totaal 828 dossiers per aangetekende zending werden verzonden – bij ruwe schatting een stapel papier van zes meter hoog.) In een opmerkelijke mail, uitgaande van de administratie cultuur, worden die instellingen er bovendien op gewezen dat de Raad van State een uitspraak moet doen over de ‘vorderingen tot nietigverklaring’. Waarop wordt gesteld: ‘Indien het [ministerieel] besluit vernietigd zou worden, zou dit gevolgen kunnen hebben voor alle organisaties die momenteel een werkingssubsidie binnen het Kunstendecreet ontvangen. Deze organisaties hebben er daarom belang bij dat het besluit niet vernietigd wordt. Om die reden geeft de Raad van State aan elke begunstigde de kans om tussen te komen in deze vernietigingsprocedures.’ De gerechtelijke procedure geeft de ‘winnende instellingen’ met andere woorden de gelegenheid om het verweer van de ‘verliezende instellingen’ te ondergraven; of nog anders gesteld, de instellingen worden bij deze tegen elkaar opgezet. Intussen kondigt een van de instellingen die naar de Raad van State is getrokken haar doorstart aan. Het kunstenfestival Watou zal deze zomer wel degelijk worden georganiseerd, en haar toekomst is bovendien verzekerd tot en met 2019. Ironisch genoeg is dat onder meer dankzij een tussenkomst van Cultuurminister Gatz, die in 2018 en 2019 een jaarlijkse bedrag van € 135.000 voorziet. De organiserende instelling Kunst vzw had in de beoordelingsronde nochtans een strikt onvoldoende gekregen voor haar inhoudelijk dossier, en een nipt onvoldoende voor het zakelijke. Watou lokte vorig jaar 24.000 bezoekers en is belangrijk voor het toerisme en de culturele uitstraling van de regio, zo klonk het in De Morgen van 6 maart. (kunstenfestivalwatou.be)

Sommige westerse grote kunstbeurzen trachten zich sinds enige tijd te onderscheiden door speciaal aandacht te besteden aan niet-westerse kunst. Ook al is het paradoxaal genoeg telkenmale een bevestiging van een westers centrisme, voor de bezoeker biedt het de gelegenheid om zich op de hoogte te stellen van artistieke ontwikkelingen in het verre buitenland. Wie wil weten hoe het de hedendaagse kunst vergaat op het Afrikaanse continent kan van 30 maart tot 2 april terecht op Art Paris 2017. De beurs stelt letterlijk dat het continent eregast is. Curator Marie-Ann Yemsi is verantwoordelijke voor het project. Naast de presentatie van hedendaagse kunst omvat het programma ook een symposium en een videoprogramma die inzicht moeten bieden in de artistieke dynamiek op het continent.

De 35ste editie van Art Brussels vindt plaats van 21 tot 23 april in Tour & Taxis. Er zullen 145 galeries uit 28 landen deelnemen. De presentatie wordt onderverdeeld in drie secties. Recent werk van jonge kunstenaars is te zien in de afdeling Discovery, gearriveerde moderne en hedendaagse kunstenaars worden ondergebracht in de sectie Prime, en Rediscovery brengt kunst uit de periode 1917-1987 onder de aandacht die intussen vergeten is of ondergewaardeerd wordt. Van enkele kunstenaars zijn er ook solopresentaties te zien. Zoals in Brussel intussen traditie begint te worden, staat (bijna) gelijktijdig met Art Brussels nog een aantal andere evenementen geprogrammeerd. Poppositions wil een alternatieve beurs zijn met een onafhankelijke en kritische positie. De zesde editie vindt plaats in het ING Art Center onder het credo Don’t Agonize, Organize. Het programma met 21 deelnemers (projectruimtes, kunstenaarsinitiatieven en galeries) draait rond nieuwe vormen van politieke verbeelding,waarbij politieke oppositie wordt gevoerd op een concrete, alternatieve wijze. Voor de zesde editie van Off Course – Young Contemporary Art moet de kunstliefhebber naar het Dynastiepaleis aan de Kunstberg. Op deze internationale alternatieve kunstbeurs tonen de galeries werk van kunstenaars die niet ouder zijn dan veertig; er is ook plaats voor werk van studenten uit vooraanstaande internationale kunstacademies. Eveneens aan de Kunstberg wordt YIA Art Fair georganiseerd, meer bepaald in het Square Meeting Centre, waar 45 internationale galeries hun presentaties zullen verzorgen.Ten slotte presenteert de New Yorkse Independent Art Fair haar tweede Europese editie in het Vanderborghtgebouw, met een selectie van galeries uit voornamelijk Brussel, New York en Berlijn. (artparis.com, artcologne.de, artbrussels.com, poppositions.com, offcourseartfair.com, independenthq.com, yia-artfair.com)

Art Cologne loopt van 26 tot 29 april, richt zich op kunst uit de twintigste en eenentwintigste eeuw, en biedt plaats aan een tweehonderdtal galeries uit meer dan twintig landen met in totaal meer dan tweeduizend kunstenaars. Met de sectie Neumarkt wil de beurs galeries die niet langer dan tien jaar bestaan speciaal onder de aandacht brengen.

Sommige westerse grote kunstbeurzen trachten zich sinds enige tijd te onderscheiden door speciaal aandacht te besteden aan niet-westerse kunst. Ook al is het paradoxaal genoeg telkenmale een bevestiging van een westers centrisme, voor de bezoeker biedt het de gelegenheid om zich op de hoogte te stellen van artistieke ontwikkelingen in het verre buitenland. Wie wil weten hoe het de hedendaagse kunst vergaat op het Afrikaanse continent kan van 30 maart tot 2 april terecht op Art Paris 2017. De beurs stelt letterlijk dat het continent eregast is. Curator Marie-Ann Yemsi is verantwoordelijke voor het project. Naast de presentatie van hedendaagse kunst omvat het programma ook een symposium en een videoprogramma die inzicht moeten bieden in de artistieke dynamiek op het continent.

De 35ste editie van Art Brussels vindt plaats van 21 tot 23 april in Tour & Taxis. Er zullen 145 galeries uit 28 landen deelnemen. De presentatie wordt onderverdeeld in drie secties. Recent werk van jonge kunstenaars is te zien in de afdeling Discovery, gearriveerde moderne en hedendaagse kunstenaars worden ondergebracht in de sectie Prime, en Rediscovery brengt kunst uit de periode 1917-1987 onder de aandacht die intussen vergeten is of ondergewaardeerd wordt. Van enkele kunstenaars zijn er ook solopresentaties te zien. Zoals in Brussel intussen traditie begint te worden, staat (bijna) gelijktijdig met Art Brussels nog een aantal andere evenementen geprogrammeerd. Poppositions wil een alternatieve beurs zijn met een onafhankelijke en kritische positie. De zesde editie vindt plaats in het ING Art Center onder het credo Don’t Agonize, Organize. Het programma met 21 deelnemers (projectruimtes, kunstenaarsinitiatieven en galeries) draait rond nieuwe vormen van politieke verbeelding,waarbij politieke oppositie wordt gevoerd op een concrete, alternatieve wijze. Voor de zesde editie van Off Course – Young Contemporary Art moet de kunstliefhebber naar het Dynastiepaleis aan de Kunstberg. Op deze internationale alternatieve kunstbeurs tonen de galeries werk van kunstenaars die niet ouder zijn dan veertig; er is ook plaats voor werk van studenten uit vooraanstaande internationale kunstacademies. Eveneens aan de Kunstberg wordt YIA Art Fair georganiseerd, meer bepaald in het Square Meeting Centre, waar 45 internationale galeries hun presentaties zullen verzorgen.Ten slotte presenteert de New Yorkse Independent Art Fair haar tweede Europese editie in het Vanderborghtgebouw, met een selectie van galeries uit voornamelijk Brussel, New York en Berlijn. (artparis.com, artcologne.de, artbrussels.com, poppositions.com, offcourseartfair.com, independenthq.com, yia-artfair.com)

Art Cologne loopt van 26 tot 29 april, richt zich op kunst uit de twintigste en eenentwintigste eeuw, en biedt plaats aan een tweehonderdtal galeries uit meer dan twintig landen met in totaal meer dan tweeduizend kunstenaars. Met de sectie Neumarkt wil de beurs galeries die niet langer dan tien jaar bestaan speciaal onder de aandacht brengen.

Op zo 23 april van 9 tot 18u vindt in Gent op het Jan Hoetplein de 17e Kunstboekenbeurs plaats. De beurs richt zich specifiek op bibliofiele uitgaven over plastische kunsten, fotografie en film, literatuur en poëzie, muziek, typografie en boekbinden. Meer info via willem.drijvers@gmail.com.

Op zo 23 april van 9 tot 18u vindt in Gent op het Jan Hoetplein de 17e Kunstboekenbeurs plaats. De beurs richt zich specifiek op bibliofiele uitgaven over plastische kunsten, fotografie en film, literatuur en poëzie, muziek, typografie en boekbinden. Meer info via willem.drijvers@gmail.com.

Van 29 maart tot 2 apri loopt in Gent het Courtisane Festival, met aandacht voor film, video en performance. In deze zestiende editie staan Peter Nestler en Ute Aurand centraal. Nestler is bekend van zijn glasheldere documentaires waarin hij een kritische blik werpt op thema’s als economie, immigratiepolitiek of de geschiedenis van het fascisme. De Berlijnse Ute Aurand zoomt met haar speelse, intieme en poëtische 16mm-films in op de kleine details van het alledaagse leven. Ook is een gesprek met filosoof Jacques Rancière over cinema, politiek en fictie voorzien. Nog een losse greep uit het uitgebreide programma: In Projektor ontmantelen Wim Janssen en Dušica Dražić een oude 35mm-projector, om er een bronzen kopie van te maken. De film van dit proces wordt getoond door de nieuwe, bronzen projector. Right On! van Herbert Danska, in een historische restauratie van MoMA, is een concertfilm over de Last Poets, maar behandelt tegelijk de hiphoprevolutie en de zwarte burgerrechtenbewegingen.  (courtisane.be)

Van 24 maart tot 2 april loopt in het Kaaitheater Performatik 17, de Brusselse Biënnale voor performance, onder de titel Bodily Attempts at Social Sculpting. Samen met verschillende Brusselse partners wil Performatik 17 tonen hoe performancekunstenaars de codes van de beeldende kunsten en de podiumkunsten bespelen. Daarbij wordt dan vooral de positie van de toeschouwer in vraag gesteld, en volgens het programmaboekje moet dat gezien worden als een vernieuwing in de kunsten… Performatik 17 stelt dat ‘we, in een tijd waarin zelfs de ‘publieke’ ruimte geen mensen meer samenbrengt, maar een opeenstapeling blijkt van individuele eilandjes omgeven door een bubbel, gezamenlijk hunkeren naar het samen creëren in het hier-en-nu’. Behalve performances zijn ook tal van gesprekken en debatten gepland. Meer info kaaitheater.be.

Van 1 oktober tot 8 januari loopt in Hasselt en Genk de vierde editie van het multidisciplinaire kunstenfestival Stadstriënnale Hasselt/Genk, dat aandacht schenkt aan kunst, mode en design. Er wordt een reeks projecten gepresenteerd onder het overkoepelende thema Trademarks. Trademarks of beeldmerken bepalen ongemerkt het landschap van ons dagelijkse leven. Alles wat je vandaag hoort, ziet, proeft, ruikt of voelt, is ‘getrademarked’ met logo’s en verhalen, aldus de aankondiging. Vanuit die vaststelling wil het evenement de positie van de kunsten in een economie die bepaald wordt door ‘beeldmerken’ kritisch bevragen. Tentoonstellingen, participatieve projecten en interventies zullen ingaan op vragen omtrent originaliteit en eigenheid van een merk, de waarde van origineel en namaak, de invloed van beeldende kunstenaars op de marketing en beeldvorming in de muziekindustrie, de identiteit van stadswijken, en de wijze waarop mensen (kunstenaars) zichzelf in beeld brengen. Meer info via stadstriennale.be.

Let it keep secrets presenteert tot 18 december een serie tentoonstellingen, lezingen en performances in Amsterdam rond het vroege werk van de kunstenaar, schrijver, dichter en uitgever Michael Gibbs (1949–2009). Michael Gibbs was een pionier op het gebied van visuele poëzie. In zijn werken op papier, installaties en performances onderhield hij een haat-liefdeverhouding met taal. Tijdens performances zocht hij alle denkbare grenzen van taal op, bijvoorbeeld door het alfabet te verbranden of door woorden uit te snijden en ze op te eten. De werken op papier tonen zijn obsessieve relatie met taal door middel van cut-ups, typewriter art, mail art en stamp art. Vanaf 1974 woonde en werkte hij in Amsterdam en raakte hij nauw betrokken bij De Appel. Met zijn onafhankelijke publicaties Kontexts en Artzien heeft hij de avant-garde van de jaren 70 en 80 in Amsterdam een podium verschaft om werk te publiceren en nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Hij stimuleerde vanuit Amsterdam de internationale kunstscene en documenteerde deze vanuit een ‘no-budget underground culture’. Hij publiceerde werk van Marina Abramović, Sigurdur en Kristjan Gudmundsson, Ulises Carrión, Raúl Marroquin, Reindeer Werk, Lawrence Weiner, Henri Chopin, Jackson Mac Low en vele anderen. De manifestatie Let it keep secrets vindt plaats op meerdere locaties: het Stedelijk Museum, De Appel, de Rietveld Academie, Soledad Senlle Art Foundation, Boekiewoekie, OBA centraal. Meer info michaelgibbs.nl.

Van 21 tot 29 januari vindt in Tour & Taxis in Brussel de 62ste Brussel Art Fair (BRAFA) plaats. De beurs laat zich voorstaan op haar eclectisch karakter. Meer dan 130 galleries uit zestien landen verkopen oude, moderne en hedendaagse kunst en design; het aanbod varieert van objecten uit de bronstijd, over precolumbiaanse kunst, middeleeuwse juwelen en munten, moderne schilderkunst tot eenentwintigste eeuwse fotografie. Het programma voorziet ook een aantal art talks, van evenzeer erg diverse inhoud. (brafa.art)

Van 9 tot 12 februari heeft de 18de editie van Art Rotterdam plaats in de Van Nellefabriek. De beurs legt de nadruk op recente kunst en biedt niet alleen plaats aan galeries, maar in de afdeling ‘Intersections’ ook specifiek aan non-profitinstellingen en kunstenaarsinitiatieven. Voor het eerst is er een sectie ‘Open Air’, en in de ‘New Art Section’ tonen jonge galeries solopresenteties van opkomende kunstenaars. Het programma omvat tevens een lezingen- en discussieprogramma. Bijna gelijktijdig met de beurs vindt ook de Art Rotterdam Week plaats, met museale tentoonstellingen, beurzen, open ateliers, performances en pop-up shows. (artrotterdam.com en artrotterdamweek.com)

Op 21 oktober werd de vijfde editie van de Prijs Bernd Lohaus uitgereikt aan het publicatieproject Gagarin – the Artists in their Own Words. Het tijdschrift werd in 2000 opgericht door Wilfried Huet. (http://users.telenet.be/lls387)

Op 31 oktober heropende in Athene het EMST, het National Museum of Contemporary Art, na de volledige renovatie van de voormalige brouwerij Fix die het vlakbij de Akropolis betrekt. De openingstentoonstelling van EMST is een samenwerking met het Antwerpse museum M HKA. Urgent Conversations: Athens-Antwerp zal meer dan zeventig werken van de twee musea tonen, verdeeld over thematische clusters. Elke cluster zal werk van een Belgische, een Griekse en een internationale kunstenaar bevatten. Een deel van de tentoonstelling zal in de lente van 2017 ook in Antwerpen te zien zijn. Het EMST werd in 2000 opgericht en is in Griekenland het enige nationale museum dat hedendaagse kunst tentoonstelt en verzamelt. Tot 2003 betrok het reeds de benedenverdieping van het gebouw. Tijdens de renovatie gebruikte het de ruimten van het Atheense conservatorium voor zijn exposities. (muhka.be en emst.gr)

Naar aanleiding van het festival Sorry not sorry, een straatkunsttraject met muurschilderingen, graffiti, performances en kunstinstallaties, bracht de Gentse Cultuurdienst/Circa in september een ‘street art map’ uit. Op de website sorrynotsorry.gent is een uitgebreide kaart te raadplegen die voortdurend wordt geüpdatet. Straatkunsttrajecten worden al sinds langere tijd door steden als een toeristische lokker gebruikt, met behulp van een website of een app. De stad Gent lijkt het fenomeen echter met een grotere grondigheid en artistieke overtuiging te benaderen. Een wereldwijde street-artkaart is te vinden via streetartmap.chilledoutco.org, maar daar vallen vooral de hiaten op – Gent is er bijvoorbeeld een lege plek.

Eind augustus verspreidde De Appel een bericht met de vraag om steun. Na een bestuurscrisis volgde voor het kunstcentrum een negatief advies van de Raad voor Cultuur. De Raad merkt op dat de organisatie niet is ’toegekomen aan het vaststellen van een nieuwe artistiek-inhoudelijke koers en het opstellen van een activiteitenplan’. De organisatie ziet haar budget daarmee vanaf 2017 meer dan gehalveerd worden. De instelling is verplicht om zich te reorganiseren en te verhuizen naar een goedkoper onderkomen. Met de oproep hoopt De Appel op financiële steun van (particuliere) donateurs. Het laatste evenement dat op de huidige locatie plaats zal vinden, is de Appel timeline: 40+ years of risks, een discussieprogramma dat een overzicht wil bieden van meer dan tweeduizend projecten sinds de oprichting in 1974 (zie ‘lezingen’). (deappel.nl)

Eind september raakte bekend dat het Centre Pompidou de culturele partner wordt van het museum voor moderne en hedendaagse kunst dat in de Citroëngarage aan de Brusselse kanaalzone zal worden ondergebracht. Daarmee lijkt een einde te komen aan de discussie over de mogelijke collectie van het nieuwe museum. Nadat de Brusselse regering het gebouw van de Franse autoconstructeur PSA Peugeot-Citroën in 2015 had overgekocht, werd druk gespeculeerd over, onder meer, de optie om de KMSKB-collectie moderne kunst er onder te brengen. Deze collectie, die onder de bevoegdheid van de federale regering valt, zit sinds 2011 in depot (zie nrs. 168 en 172 van De Witte Raaf). Met de ondertekening van een protocolakkoord heeft de Brusselse regerging er nu voor gekozen om te steunen op de collectie en de expertise van het Centre Pompidou. De Franse partner zal, tegen betaling, werken ter beschikking stellen en bijdragen aan de uitbouw van de collectie en het programma van het nieuwe museum. De voormalige PSA-site zal niet enkel het museum omvatten, maar wordt uitgebouwd tot een heuse ‘cultuurpool’, die tevens de nieuwe thuishaven moet worden voor de stichting CIVA (het Internationaal Centrum voor de Stad, de Architectuur en het Landschap), waartoe onlangs ook het Sint-Lucasarchief is toegetreden. De Vlaamse oppositiepartijen in de Brusselse regering plaatsen enkele kanttekeningen. N-VA stelt dat ‘een Centre Pompidou aan het kanaal een fantastisch verhaal kan worden’, maar heeft vragen bij de timing, bij het kostenplaatje en bij de collectievoorwaarden. Eind 2014 stelden de Vlaamse nationalisten nog dat een investering in de Citroënsite een onnodig duur project was en dat er beter zou geïnvesteerd worden in de bestaande museumsites op de Kunstberg en aan het Jubelpark. De andere oppositiepartij Groen is tevreden met de culturele invulling van de site, maar meent dat er te weinig inspraak van de buurtbewoners georganiseerd wordt. Voor het eind van het jaar schrijft het Brussels Gewest een architectuurwedstrijd uit voor de inrichting van de site die een grondoppervlakte heeft van 16.500 m².

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

Aa

AaAaAaAaAaAaAaAaAa

connecting people through news

A notre propos

Pour en savoir plus sur PressReader, regardez les démonstrations, lisez les derniers conseils et bien plus encore, visitez notre blog

Principaux reportages – France

TOUT SE JOUE À LA TÉLÉ! 

Trois dé­bats entre les 12 et 19 jan­vier : la cam­pagne se­ra courte. Pour les sept can­di­dats, dé­but des hos­ti­li­tés dans une semaine sur TF1.

• Paris Match
• 5 Jan 2017
• +29 similaires
• PAR ERIC HACQUEMAND @eri­cha­que­mand

Gilles Bou­leau, Eli­za­beth Mar­ti­choux et Mat­thieu Crois­san­deau.

«

Dix-sept mi­nutes chro­no » : ça pour­rait être le titre d’une grosse pro­duc­tion amé­ri­caine. C’est en fait la bande-an­nonce de la pri­maire du PS à la té­lé­vi­sion : sept can­di­dats, deux heures d’émis­sion le 12 jan­vier, soit un gros quart d’heure de temps de pa­role par in­ter­ve­nant. Le tout, à par­tir de 21 heures, face à trois in­ter­vie­weurs de TF1 (Gilles Bou­leau), RTL (Eli­za­beth Mar­ti­choux) et « L’obs » (Mat­thieu Crois­san­deau), ins­tal­lés dans un dé­cor un peu plus rose que bleu. Le ti­rage au sort a dé­si­gné Ma­nuel Valls pour dé­mar­rer les pro­fes­sions de foi d’une mi­nute. Mais, qu’ils écument la France de­puis des mois (comme Be­noît Ha­mon et Ar­naud Mon­te­bourg) ou qu’ils se soient lan­cés tar­di­ve­ment (comme Ma­nuel Valls et sur­tout Vincent Peillon), les comp­teurs sont re­mis à zé­ro pour les can­di­dats. « Ça se joue là, ob­serve l’ex­con­seiller ély­séen Aqui­li­no Mo­relle qui coache Mon­te­bourg. Lors de ces grands oraux, les Fran­çais jaugent, qua­li­fient ou dis­qua­li­fient.»

Dix-sept mi­nutes chro­no » : ça pour­rait être le titre d’une grosse pro­duc­tion amé­ri­caine. C’est en fait la bande-an­nonce de la pri­maire du PS à la té­lé­vi­sion : sept can­di­dats, deux heures d’émis­sion le 12 jan­vier, soit un gros quart d’heure de temps de pa­role par in­ter­ve­nant. Le tout, à par­tir de 21 heures, face à trois in­ter­vie­weurs de TF1 (Gilles Bou­leau), RTL (Eli­za­beth Mar­ti­choux) et « L’obs » (Mat­thieu Crois­san­deau), ins­tal­lés dans un dé­cor un peu plus rose que bleu. Le ti­rage au sort a dé­si­gné Ma­nuel Valls pour dé­mar­rer les pro­fes­sions de foi d’une mi­nute. Mais, qu’ils écument la France de­puis des mois (comme Be­noît Ha­mon et Ar­naud Mon­te­bourg) ou qu’ils se soient lan­cés tar­di­ve­ment (comme Ma­nuel Valls et sur­tout Vincent Peillon), les comp­teurs sont re­mis à zé­ro pour les can­di­dats. « Ça se joue là, ob­serve l’ex­con­seiller ély­séen Aqui­li­no Mo­relle qui coache Mon­te­bourg. Lors de ces grands oraux, les Fran­çais jaugent, qua­li­fient ou dis­qua­li­fient.»

Continue

Principaux reportages – France

Mon­naie vir­tuelle : le bit­coin s’en­vole

• Ouest France (Guingamp)

Le bras de fer conti­nue

• La Montagne (Clermont-Métropole)

108 bu­reaux de vote pour la pri­maire de la gauche

Les mi­li­tants de la fé­dé­ra­tion se tiennent prêts à te­nir les 108 bu­reaux de vote du scru­tin les 22 et 29 jan­vier.

• Le Parisien (Seine et Marne Sud)

Résultats de recherche

Muhka wordt een ander museum 

Het Ant­werp­se mu­se­um Mu­h­ka krijgt voor het eerst een vas­te pre­sen­ta­tie met de sleu­tel­wer­ken uit zijn col­lec­tie. Daar­in wor­den stuk­ken uit­ge­speeld van Luc Tuy­mans, Jan Fa­b­re, Koen van den Broek en Pa­na­ma­ren­ko. De in­greep is vol­gend voor­jaar klaar.

• De Standaard
• 2 Aug 2016
• VAN ON­ZE RE­DAC­TEUR GEERT SELS

Col­lec­tie en fo­to Mu­h­ka ‘Vlaams dorp’, een Tuy­mans uit 1995.Col­lec­tie en fo­to Mu­h­ka ‘Ma­don­na’ van Koen van den Broek wordt het ope­nings­beeld op de ex­po.Mu­h­ka ‘Pas­til­le-mo­tor’, Pa­na­ma­ren­ko.

Het mu­se­um voor he­den­daag­se kunst Mu­h­ka sleept al ja­ren een frus­tra­tie met zich mee. Bui­ten­land­se be­zoe­kers staan vaak ont­hutst te kij­ken om­dat er geen en­kel werk van Luc Tuy­mans of Jan Fa­b­re te zien is. Ter­wijl het mu­se­um op het vlak van he­den­daag­se kunst toch de gang­ma­ker is van de Vlaam­se Ge­meen­schap. Daar komt nu ver­an­de­ring in. Uit zijn col­lec­tie van 4.400 stuk­ken stelt het mu­se­um een vas­te ex­po­si­tie sa­men. In dat par­cours zit­ten gang­ma­kers van de Vlaam­se kunst, zo­als Luc Tuy­mans, Jan Fa­b­re, Luc De­leu, Pa­na­ma­ren­ko, Paul Van Hoey­don­ck en Koen van den Broek. Ze wor­den ge­kop­peld aan in­ter­na­ti­o­na­le ar­ties­ten die een band heb­ben met Ant­wer­pen. On­der hen Ma­ri­na Abram­ovic, Cin­dy Sher­man en Jim­my Dur­ham. Tot dus­ver or­ga­ni­seer­de het mu­se­um uit­slui­tend tij­de­lij­ke ten­toon­stel­lin­gen. Dat er nu tóch een vas­te pre­sen­ta­tie komt, be­te­kent niet dat het Mu­h­ka zijn ge­bouw uit­breidt. Bin­nen de hui­di­ge op­per­vlak­te her­schikt het zijn indeling en stemt die af op de no­den. Dat het Mu­h­ka de­ze in­greep kan re­a­li­se­ren, is te dan­ken aan een sub­si­die van Toe­ris­me Vlaan­de­ren. Eind vo­ri­ge week maak­te mi­nis­ter van Toe­ris­me Ben Weyts (N-VA) be­kend dat het mu­se­um goed­ge­keurd is als ‘hef­boom­pro­ject’. Met 650.000 eu­ro kan het de helft van de trans­for­ma­tie be­kos­ti­gen. De an­de­re helft be­taalt het zelf.

Het mu­se­um voor he­den­daag­se kunst Mu­h­ka sleept al ja­ren een frus­tra­tie met zich mee. Bui­ten­land­se be­zoe­kers staan vaak ont­hutst te kij­ken om­dat er geen en­kel werk van Luc Tuy­mans of Jan Fa­b­re te zien is. Ter­wijl het mu­se­um op het vlak van he­den­daag­se kunst toch de gang­ma­ker is van de Vlaam­se Ge­meen­schap. Daar komt nu ver­an­de­ring in. Uit zijn col­lec­tie van 4.400 stuk­ken stelt het mu­se­um een vas­te ex­po­si­tie sa­men. In dat par­cours zit­ten gang­ma­kers van de Vlaam­se kunst, zo­als Luc Tuy­mans, Jan Fa­b­re, Luc De­leu, Pa­na­ma­ren­ko, Paul Van Hoey­don­ck en Koen van den Broek. Ze wor­den ge­kop­peld aan in­ter­na­ti­o­na­le ar­ties­ten die een band heb­ben met Ant­wer­pen. On­der hen Ma­ri­na Abram­ovic, Cin­dy Sher­man en Jim­my Dur­ham. Tot dus­ver or­ga­ni­seer­de het mu­se­um uit­slui­tend tij­de­lij­ke ten­toon­stel­lin­gen. Dat er nu tóch een vas­te pre­sen­ta­tie komt, be­te­kent niet dat het Mu­h­ka zijn ge­bouw uit­breidt. Bin­nen de hui­di­ge op­per­vlak­te her­schikt het zijn indeling en stemt die af op de no­den. Dat het Mu­h­ka de­ze in­greep kan re­a­li­se­ren, is te dan­ken aan een sub­si­die van Toe­ris­me Vlaan­de­ren. Eind vo­ri­ge week maak­te mi­nis­ter van Toe­ris­me Ben Weyts (N-VA) be­kend dat het mu­se­um goed­ge­keurd is als ‘hef­boom­pro­ject’. Met 650.000 eu­ro kan het de helft van de trans­for­ma­tie be­kos­ti­gen. De an­de­re helft be­taalt het zelf.

Het mu­se­um voor he­den­daag­se kunst Mu­h­ka sleept al ja­ren een frus­tra­tie met zich mee. Bui­ten­land­se be­zoe­kers staan vaak ont­hutst te kij­ken om­dat er geen en­kel werk van Luc Tuy­mans of Jan Fa­b­re te zien is. Ter­wijl het mu­se­um op het vlak van he­den­daag­se kunst toch de gang­ma­ker is van de Vlaam­se Ge­meen­schap. Daar komt nu ver­an­de­ring in. Uit zijn col­lec­tie van 4.400 stuk­ken stelt het mu­se­um een vas­te ex­po­si­tie sa­men. In dat par­cours zit­ten gang­ma­kers van de Vlaam­se kunst, zo­als Luc Tuy­mans, Jan Fa­b­re, Luc De­leu, Pa­na­ma­ren­ko, Paul Van Hoey­don­ck en Koen van den Broek. Ze wor­den ge­kop­peld aan in­ter­na­ti­o­na­le ar­ties­ten die een band heb­ben met Ant­wer­pen. On­der hen Ma­ri­na Abram­ovic, Cin­dy Sher­man en Jim­my Dur­ham. Tot dus­ver or­ga­ni­seer­de het mu­se­um uit­slui­tend tij­de­lij­ke ten­toon­stel­lin­gen. Dat er nu tóch een vas­te pre­sen­ta­tie komt, be­te­kent niet dat het Mu­h­ka zijn ge­bouw uit­breidt. Bin­nen de hui­di­ge op­per­vlak­te her­schikt het zijn indeling en stemt die af op de no­den. Dat het Mu­h­ka de­ze in­greep kan re­a­li­se­ren, is te dan­ken aan een sub­si­die van Toe­ris­me Vlaan­de­ren. Eind vo­ri­ge week maak­te mi­nis­ter van Toe­ris­me Ben Weyts (N-VA) be­kend dat het mu­se­um goed­ge­keurd is als ‘hef­boom­pro­ject’. Met 650.000 eu­ro kan het de helft van de trans­for­ma­tie be­kos­ti­gen. De an­de­re helft be­taalt het zelf.

Vlaam­se mees­ters

De vas­te pre­sen­ta­tie neemt zo­wat één der­de in van de be­schik­ba­re op­per­vlak­te. Ze be­slaat vijf­tig wer­ken en si­tu­eert zich op het ge­lijk­vloers. In de ron­de zaal ko­men wis­se­len­de col­lec­tie-ten­toon­stel­lin­gen die meer op de ac­tu­a­li­teit in­spe­len. Met de­ze in­greep wil het Mu­h­ka het ver­haal ver­tel­len van de Vlaam­se mees­ters van nu. ‘We si­tu­e­ren de ex­po­si­tie in de avant­gar­de­tra­di­tie van Ant­wer­pen’, zegt Bert De Vle­ge­laer (Mu­h­ka). ‘Als mu­se­um pro­be­ren we nog steeds werk van de jon­ge ge­ne­ra­ties op te pik­ken.’ Op vraag van de over­heid zul­len de mu­sea van de Vlaam­se Ge­meen­schap nau­wer sa­men­wer­ken. ‘He­den­daags werk van ons kan naar het Mu­se­um voor Scho­ne Kun­sten of om­ge­keerd’, zegt De Vle­ge­laer. ‘Niet toe­val­lig is Ma­don­na van Koen van den Broek het ope­nings­beeld van de vas­te ex­po­si­tie. Het ver­wijst naar de Ma­don­na van Fou­quet, een top­werk van het MSKA.’ De uit­wer­king van de ont­haal­ruim­te en de ex­po­si­tie zijn toe­ver­trouwd aan de­sig­ner Axel Ver­voordt. Van­af fe­bru­a­ri 2017 zijn er acht we­ken ver­bou­win­gen. Op 27 april opent Mu­h­ka-nieu­we stijl. Dat doet de uit­brei­dings­ge­ruch­ten niet per se ver­stom­men. In het hui­di­ge ge­bouw stuit ho­ger bou­wen op li­mie­ten. Een uit­brei­ding aan de over­kant van de straat liep spaak: daar gaat nu een pro­ject­ont­wik­ke­laar aan de slag. On­langs kwa­men de Stuy­ven­berg­site, de Na­ti­o­na­le Bank en Lin­ker­oe­ver in beeld voor een mo­ge­lij­ke ver­hui­zing. Mi­nis­ter van Cul­tuur Sven Gatz (Open VLD) start­te een lo­ca­tie-on­der­zoek op, maar dat is nog niet af­ge­rond.

De vas­te pre­sen­ta­tie neemt zo­wat één der­de in van de be­schik­ba­re op­per­vlak­te. Ze be­slaat vijf­tig wer­ken en si­tu­eert zich op het ge­lijk­vloers. In de ron­de zaal ko­men wis­se­len­de col­lec­tie-ten­toon­stel­lin­gen die meer op de ac­tu­a­li­teit in­spe­len. Met de­ze in­greep wil het Mu­h­ka het ver­haal ver­tel­len van de Vlaam­se mees­ters van nu. ‘We si­tu­e­ren de ex­po­si­tie in de avant­gar­de­tra­di­tie van Ant­wer­pen’, zegt Bert De Vle­ge­laer (Mu­h­ka). ‘Als mu­se­um pro­be­ren we nog steeds werk van de jon­ge ge­ne­ra­ties op te pik­ken.’ Op vraag van de over­heid zul­len de mu­sea van de Vlaam­se Ge­meen­schap nau­wer sa­men­wer­ken. ‘He­den­daags werk van ons kan naar het Mu­se­um voor Scho­ne Kun­sten of om­ge­keerd’, zegt De Vle­ge­laer. ‘Niet toe­val­lig is Ma­don­na van Koen van den Broek het ope­nings­beeld van de vas­te ex­po­si­tie. Het ver­wijst naar de Ma­don­na van Fou­quet, een top­werk van het MSKA.’ De uit­wer­king van de ont­haal­ruim­te en de ex­po­si­tie zijn toe­ver­trouwd aan de­sig­ner Axel Ver­voordt. Van­af fe­bru­a­ri 2017 zijn er acht we­ken ver­bou­win­gen. Op 27 april opent Mu­h­ka-nieu­we stijl. Dat doet de uit­brei­dings­ge­ruch­ten niet per se ver­stom­men. In het hui­di­ge ge­bouw stuit ho­ger bou­wen op li­mie­ten. Een uit­brei­ding aan de over­kant van de straat liep spaak: daar gaat nu een pro­ject­ont­wik­ke­laar aan de slag. On­langs kwa­men de Stuy­ven­berg­site, de Na­ti­o­na­le Bank en Lin­ker­oe­ver in beeld voor een mo­ge­lij­ke ver­hui­zing. Mi­nis­ter van Cul­tuur Sven Gatz (Open VLD) start­te een lo­ca­tie-on­der­zoek op, maar dat is nog niet af­ge­rond.

De vas­te pre­sen­ta­tie neemt zo­wat één der­de in van de be­schik­ba­re op­per­vlak­te. Ze be­slaat vijf­tig wer­ken en si­tu­eert zich op het ge­lijk­vloers. In de ron­de zaal ko­men wis­se­len­de col­lec­tie-ten­toon­stel­lin­gen die meer op de ac­tu­a­li­teit in­spe­len. Met de­ze in­greep wil het Mu­h­ka het ver­haal ver­tel­len van de Vlaam­se mees­ters van nu. ‘We si­tu­e­ren de ex­po­si­tie in de avant­gar­de­tra­di­tie van Ant­wer­pen’, zegt Bert De Vle­ge­laer (Mu­h­ka). ‘Als mu­se­um pro­be­ren we nog steeds werk van de jon­ge ge­ne­ra­ties op te pik­ken.’ Op vraag van de over­heid zul­len de mu­sea van de Vlaam­se Ge­meen­schap nau­wer sa­men­wer­ken. ‘He­den­daags werk van ons kan naar het Mu­se­um voor Scho­ne Kun­sten of om­ge­keerd’, zegt De Vle­ge­laer. ‘Niet toe­val­lig is Ma­don­na van Koen van den Broek het ope­nings­beeld van de vas­te ex­po­si­tie. Het ver­wijst naar de Ma­don­na van Fou­quet, een top­werk van het MSKA.’ De uit­wer­king van de ont­haal­ruim­te en de ex­po­si­tie zijn toe­ver­trouwd aan de­sig­ner Axel Ver­voordt. Van­af fe­bru­a­ri 2017 zijn er acht we­ken ver­bou­win­gen. Op 27 april opent Mu­h­ka-nieu­we stijl. Dat doet de uit­brei­dings­ge­ruch­ten niet per se ver­stom­men. In het hui­di­ge ge­bouw stuit ho­ger bou­wen op li­mie­ten. Een uit­brei­ding aan de over­kant van de straat liep spaak: daar gaat nu een pro­ject­ont­wik­ke­laar aan de slag. On­langs kwa­men de Stuy­ven­berg­site, de Na­ti­o­na­le Bank en Lin­ker­oe­ver in beeld voor een mo­ge­lij­ke ver­hui­zing. Mi­nis­ter van Cul­tuur Sven Gatz (Open VLD) start­te een lo­ca­tie-on­der­zoek op, maar dat is nog niet af­ge­rond.

De vas­te pre­sen­ta­tie neemt zo­wat één der­de in van de be­schik­ba­re op­per­vlak­te. Ze be­slaat vijf­tig wer­ken en si­tu­eert zich op het ge­lijk­vloers. In de ron­de zaal ko­men wis­se­len­de col­lec­tie-ten­toon­stel­lin­gen die meer op de ac­tu­a­li­teit in­spe­len. Met de­ze in­greep wil het Mu­h­ka het ver­haal ver­tel­len van de Vlaam­se mees­ters van nu. ‘We si­tu­e­ren de ex­po­si­tie in de avant­gar­de­tra­di­tie van Ant­wer­pen’, zegt Bert De Vle­ge­laer (Mu­h­ka). ‘Als mu­se­um pro­be­ren we nog steeds werk van de jon­ge ge­ne­ra­ties op te pik­ken.’ Op vraag van de over­heid zul­len de mu­sea van de Vlaam­se Ge­meen­schap nau­wer sa­men­wer­ken. ‘He­den­daags werk van ons kan naar het Mu­se­um voor Scho­ne Kun­sten of om­ge­keerd’, zegt De Vle­ge­laer. ‘Niet toe­val­lig is Ma­don­na van Koen van den Broek het ope­nings­beeld van de vas­te ex­po­si­tie. Het ver­wijst naar de Ma­don­na van Fou­quet, een top­werk van het MSKA.’ De uit­wer­king van de ont­haal­ruim­te en de ex­po­si­tie zijn toe­ver­trouwd aan de­sig­ner Axel Ver­voordt. Van­af fe­bru­a­ri 2017 zijn er acht we­ken ver­bou­win­gen. Op 27 april opent Mu­h­ka-nieu­we stijl. Dat doet de uit­brei­dings­ge­ruch­ten niet per se ver­stom­men. In het hui­di­ge ge­bouw stuit ho­ger bou­wen op li­mie­ten. Een uit­brei­ding aan de over­kant van de straat liep spaak: daar gaat nu een pro­ject­ont­wik­ke­laar aan de slag. On­langs kwa­men de Stuy­ven­berg­site, de Na­ti­o­na­le Bank en Lin­ker­oe­ver in beeld voor een mo­ge­lij­ke ver­hui­zing. Mi­nis­ter van Cul­tuur Sven Gatz (Open VLD) start­te een lo­ca­tie-on­der­zoek op, maar dat is nog niet af­ge­rond.

De vas­te pre­sen­ta­tie neemt zo­wat één der­de in van de be­schik­ba­re op­per­vlak­te. Ze be­slaat vijf­tig wer­ken en si­tu­eert zich op het ge­lijk­vloers. In de ron­de zaal ko­men wis­se­len­de col­lec­tie-ten­toon­stel­lin­gen die meer op de ac­tu­a­li­teit in­spe­len. Met de­ze in­greep wil het Mu­h­ka het ver­haal ver­tel­len van de Vlaam­se mees­ters van nu. ‘We si­tu­e­ren de ex­po­si­tie in de avant­gar­de­tra­di­tie van Ant­wer­pen’, zegt Bert De Vle­ge­laer (Mu­h­ka). ‘Als mu­se­um pro­be­ren we nog steeds werk van de jon­ge ge­ne­ra­ties op te pik­ken.’ Op vraag van de over­heid zul­len de mu­sea van de Vlaam­se Ge­meen­schap nau­wer sa­men­wer­ken. ‘He­den­daags werk van ons kan naar het Mu­se­um voor Scho­ne Kun­sten of om­ge­keerd’, zegt De Vle­ge­laer. ‘Niet toe­val­lig is Ma­don­na van Koen van den Broek het ope­nings­beeld van de vas­te ex­po­si­tie. Het ver­wijst naar de Ma­don­na van Fou­quet, een top­werk van het MSKA.’ De uit­wer­king van de ont­haal­ruim­te en de ex­po­si­tie zijn toe­ver­trouwd aan de­sig­ner Axel Ver­voordt. Van­af fe­bru­a­ri 2017 zijn er acht we­ken ver­bou­win­gen. Op 27 april opent Mu­h­ka-nieu­we stijl. Dat doet de uit­brei­dings­ge­ruch­ten niet per se ver­stom­men. In het hui­di­ge ge­bouw stuit ho­ger bou­wen op li­mie­ten. Een uit­brei­ding aan de over­kant van de straat liep spaak: daar gaat nu een pro­ject­ont­wik­ke­laar aan de slag. On­langs kwa­men de Stuy­ven­berg­site, de Na­ti­o­na­le Bank en Lin­ker­oe­ver in beeld voor een mo­ge­lij­ke ver­hui­zing. Mi­nis­ter van Cul­tuur Sven Gatz (Open VLD) start­te een lo­ca­tie-on­der­zoek op, maar dat is nog niet af­ge­rond.

In vijf­tig wer­ken toont de ex­po de gang­ma­kers van de Vlaam­se kunst

In vijf­tig wer­ken toont de ex­po de gang­ma­kers van de Vlaam­se kunst

  Write a comment…

•  Plus
• + Commentaire
•  Partager
•  Écouter
•  Signet
•  Affichage de la page
•  Imprimer

  Pour     Contre  

Muhka wordt een ander museum

Het Antwerpse museum Muhka krijgt voor het eerst een vaste presentatie met de sleutelwerken uit zijn collectie. Daarin worden stukken uitgespeeld van Luc Tuymans, Jan Fabre, Koen van den Broek en Panamarenko. De ingreep is volgend voorjaar klaar.

• De Standaard
• 2 Aug 2016
• VAN ONZE REDACTEUR GEERT SELS

Collectie en foto Muhka ‘Madonna’ van Koen van den Broek wordt het openingsbeeld op de expo.

Het museum voor hedendaagse kunst Muhka sleept al jaren een frustratie met zich mee. Buitenlandse bezoekers staan vaak onthutst te kijken omdat er geen enkel werk van Luc Tuymans of Jan Fabre te zien is. Terwijl het museum op het vlak van hedendaagse kunst toch de gangmaker is van de Vlaamse Gemeenschap. Daar komt nu verandering in. Uit zijn collectie van 4.400 stukken stelt het museum een vaste expositie samen. In dat parcours zitten gangmakers van de Vlaamse kunst, zoals Luc Tuymans, Jan Fabre, Luc Deleu, Panamarenko, Paul Van Hoeydonck en Koen van den Broek. Ze worden gekoppeld aan internationale artiesten die een band hebben met Antwerpen. Onder hen Marina Abramovic, Cindy Sherman en Jimmy Durham. Tot dusver organiseerde het museum uitsluitend tijdelijke tentoonstellingen. Dat er nu tóch een vaste presentatie komt, betekent niet dat het Muhka zijn gebouw uitbreidt. Binnen de huidige oppervlakte herschikt het zijn indeling en stemt die af op de noden. Dat het Muhka deze ingreep kan realiseren, is te danken aan een subsidie van Toerisme Vlaanderen. Eind vorige week maakte minister van Toerisme Ben Weyts (N-VA) bekend dat het museum goedgekeurd is als ‘hefboomproject’. Met 650.000 euro kan het de helft van de transformatie bekostigen. De andere helft betaalt het zelf.

Vlaamse meesters

De vaste presentatie neemt zowat één derde in van de beschikbare oppervlakte. Ze beslaat vijftig werken en situeert zich op het gelijkvloers. In de ronde zaal komen wisselende collectie-tentoonstellingen die meer op de actualiteit inspelen. Met deze ingreep wil het Muhka het verhaal vertellen van de Vlaamse meesters van nu. ‘We situeren de expositie in de avantgardetraditie van Antwerpen’, zegt Bert De Vlegelaer (Muhka). ‘Als museum proberen we nog steeds werk van de jonge generaties op te pikken.’ Op vraag van de overheid zullen de musea van de Vlaamse Gemeenschap nauwer samenwerken. ‘Hedendaags werk van ons kan naar het Museum voor Schone Kunsten of omgekeerd’, zegt De Vlegelaer. ‘Niet toevallig is Madonna van Koen van den Broek het openingsbeeld van de vaste expositie. Het verwijst naar de Madonna van Fouquet, een topwerk van het MSKA.’ De uitwerking van de onthaalruimte en de expositie zijn toevertrouwd aan designer Axel Vervoordt. Vanaf februari 2017 zijn er acht weken verbouwingen. Op 27 april opent Muhka-nieuwe stijl. Dat doet de uitbreidingsgeruchten niet per se verstommen. In het huidige gebouw stuit hoger bouwen op limieten. Een uitbreiding aan de overkant van de straat liep spaak: daar gaat nu een projectontwikkelaar aan de slag. Onlangs kwamen de Stuyvenbergsite, de Nationale Bank en Linkeroever in beeld voor een mogelijke verhuizing. Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) startte een locatie-onderzoek op, maar dat is nog niet afgerond.

In vijftig werken toont de expo de gangmakers van de Vlaamse kunst

In het collectiebeleid van het Museum voor Schone Kunsten te Gent vormt de verzameling werken op papier, en de verdere uitbouw ervan, een belangrijke pijler. Het getekende werk speelt een cruciale rol in het creatieve proces, en het museum wil daar de nodige aandacht aan besteden. De verzameling werken op papier bevat hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, negentiende- en twintigste-eeuwse kunst. Ze groeide in de loop van de twintigste eeuw door schenkingen, legaten en aankopen sterk aan, en telt intussen meer dan zesduizend objecten (tekeningen, grafiek, pastels), met werken van onder meer Abraham Bloemaert, Pieter I Bruegel, Jacques Callot, Francisco Goya, William Hogarth, James Ensor, Maurice Denis, George Minne, Jenny Montigny, Fernand Khnopff, George Grosz, Raoul De Keyser en Simryn Gill. Om deze waardevolle collectie meer zichtbaar te maken, besloot het MSK een permanent Tekenkabinet op zaal in te richten. Deze blijvende, maar mobiele inrichting, die zal bestaan uit ladekasten, vitrines en lessenaars naar ontwerp van Robbrecht en Daem architecten, moet de mogelijkheid bieden om de verzameling werken op papier tentoon te stellen, eventueel aangevuld met tijdelijke bruiklenen. Naast tekeningen, grafiek en pastels zullen eveneens precieuze boeken en tijdschriften, kunstenaarsmappen en manuscripten getoond worden. Ter gelegenheid van de tentoonstelling Emile Verhaeren, die het MSK dit najaar organiseert naar aanleiding van de honderdste verjaardag van het overlijden van de schrijver-criticus, zal het Tekenkabinet ingehuldigd worden. (mskgent.be)

Eind juni maakte het Stedelijk Museum bekend dat het een omvangrijke schenking ontvangt van de Duitse verzamelaar Thomas Borgmann. De schenking bestaat uit zo’n 600 werken van onder meer Cosima von Bonin, Cerith Wyn Evans, Jack Goldstein, Michael Krebber, Lucy McKenzie, Matt Mullican, Jeroen de Rijke/Willem de Rooij en Heimo Zobernig. Het gaat om kunstenaars die in de jaren negentig doorbraken. De verzameling is met veel zorg samengesteld, waarbij relevante ontwikkelingen binnen de verschillende oeuvres zijn samengebracht, en omvat schilderijen, installaties, collages, sculpturen, fotografie, werk op papier en film. Thomas Borgmann heeft een speciale band met het museum dat hij in de jaren zestig voor het eerst bezocht. Hij prijst de hoge professionele standaard van de medewerkers, en het dynamische en gedurfde tentoonstellingsprogramma. Van een aantal vertegenwoordigde kunstenaars verzamelt het museum al jaren werk en verzorgde het eerder al solotentoonstellingen, zoals van Wolfgang Tillmans, Cosima von Bonin en Lucy McKenzie. Van andere kunstenaars, zoals Enrico David, Thomas Eggerer, Cerith Wyn Evans, Jutta Koether, Henrik Olesen, Jorge Pardo en John Stezaker, werd niet eerder verzameld door Nederlandse musea. Zij krijgen met de schenking eindelijk een plek in de collectie Nederland. Het Stedelijk verwerft ook Subject Driven van Matt Mullican, een omvangrijke installatie die een overzicht geeft van zijn gehele oeuvre tussen 1970 – 2008. Het is een mijlpaal in Mullicans oeuvre dat meer dan 180 individuele werken bevat. Thomas Borgmann geeft ook een groep van tien belangrijke werken (waaronder grote installaties) van Isa Genzken en Martin Kippenberger in langdurig bruikleen. Voor 2017 is een tentoonstelling gepland met een representatieve selectie uit de nieuwe aanwinsten. (stedelijk.nl)

Op 7 juli werd de Theodora Niemeijer prijs, een tweejaarlijkse stimuleringsprijs voor jonge, vrouwelijke beeldende kunstenaars van Stichting Niemeijer Fonds en het Van Abbemuseum, uitgereikt aan Sissel Marie Tonn. Zij kan vanaf 27 september de ruimte Het Oog in het museum een half jaar gebruiken als podium voor haar project Intimate Earthquake Archives en ontvangt daarnaast een cheque ter waarde van € 10.000. Haar project brengt volgens de jury veel kennisgebieden – technologie, natuur, wetenschap, data en visuele cultuur – op een heel consistente en verrassend intieme manier samen. Eerdere winnaars waren Sachi Myachi in 2014 en Sarah van Sonsbeeck in 2012. (vanabbemuseum.nl)

In de beeldende kunst laat het begin van de eenentwintigste eeuw zich op institutioneel vlak kenmerken door het snel toenemende belang van particuliere musea. Volgens de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) zijn er tussen 2006 en 2013 wereldwijd 125 privémusea opgericht, tegenover slechts 25 in de jaren negentig. Dat een staatshoofd zich laat engageren om de opening van een particulier museum te verzorgen, is mogelijk te lezen als een symbolische bevestiging van die trend. Museum Voorlinden in Wassenaar is een initiatief van kunstverzamelaar Joop N.A. van Caldenborgh. Het museumgebouw is een ontwerp van architect Dirk Jan Postel van architectenbureau Kraaijvanger en bevindt zich op het landgoed Voorlinden, veertig hectare groot. De tuin rond het museum is ontworpen door landschapsarchitect Piet Oudolf. Wim Pijbes, van 2008 tot 2016 hoofddirecteur van het Rijksmuseum Amsterdam, werd aangesteld als algemeen directeur. Initiatiefnemer Van Caldenborgh is eigenaar van chemiebedrijf Caldic. Hij begon kunst te verzamelen vanaf zijn zestien en bezit nu een collectie moderne en hedendaagse kunst van achtduizend werken. Daarmee behoort hij tot de tweehonderd ‘belangrijkste kunstverzamelaars’ wereldwijd. Van Caldenborgh is een intuïtieve verzamelaar, zonder duidelijke inhoudelijke voorkeuren. Figuratief, abstract, conceptueel, minimalistisch… het is allemaal te zien in Museum Voorlinden. Of om een reeks namen te noemen uit de eerste collectiepresentatie: Ai Weiwei, Francis Alÿs, Michaël Borremans, Marcel Broodthaers, Rineke Dijkstra, Olafur Eliasson, Hans-Peter Feldmann, Damien Hirst, Yves Klein, Katja Mater, Jan Sluijters, Andy Warhol, Rémy Zaugg. Naast de tijdelijke collectiepresentaties is er in de 4.000 m² grote tentoonstellingsruimte ook plaatsgemaakt voor een permanente presentatie van uitsluitend ‘belevingskunstwerken’. Ten slotte moeten de monografische tentoonstellingen de beperkingen van de collectie opvangen. De openingstentoonstelling brengt een ode aan de in 2015 overleden Amerikaanse kunstenaar Ellsworth Kelly. Het museum beschikt over een restauratieatelier en een bibliotheek met meer dan veertigduizend titels, waaronder een belangrijke collectie kunstenaarspublicaties. (voorlinden.nl)

Op 3 september heeft De Pont een nieuwe aanbouw in gebruik genomen met een tentoonstelling van David Claerbout. De Nieuwe Vleugel zorgt voor 1.100 m² extra expositieruimte en zal vooral onderdak bieden aan film, fotografie en videokunst. Het ontwerp van de nieuwbouw is van Benthem Crouwel Architekten. (depont.nl)

Op 4 september opent de culturele instelling De Domijnen een extra ruimte in Ligne, een nieuw multifunctioneel gebied in het centrum van Sittard. In deze ruimte, die 2.100 m² beslaat, wordt de afdeling Hedendaagse Kunst ondergebracht. Ter gelegenheid programmeert De Domijnen er tot 4 december een collectiepresentatie. (dedomijnen.nl)

Nog tot 22 oktober viert RAM in Rotterdam zijn dertigjarige bestaan met het tweede deel van Up Memory Lane. Hierbij wordt recent werk getoond van kunstenaars die de afgelopen vijftien jaar bij RAM hebben tentoongesteld. Tevens werd hen gevraagd om een ‘A-4’ te maken; al deze werken samen worden later gebundeld in een publicatie. RAM, Van Vollenhovenstraat 14, Rotterdam. (ram-art.nl)

In maart opende SABAM de tentoonstellingsruimte voor beeldende kunsten The Black Wall in Brussel met een tentoonstelling van Marie-Jo Lafontaine. Deze ruimte, gelegen aan de voorzijde van het gebouw van de Belgische auteursvereniging, wordt gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen van beeldende kunstenaars die lid zijn van SABAM. Van 20 september tot en met 25 november loopt er de tentoonstelling van de Gentse schilder Gery De Smet, onder de titel Finish a Start. The Black Wall, Aarlenstraat 75, 1040 Brussel. (sabam.be)

Op do 20 oktober maakt Art Point Gallery International in Mol een nieuwe start. Art Point Gallery International werd in 1994 opgericht door Mia Goossens, die in 2014 de fakkel overdroeg aan haar dochter Elke Van den Langenbergh. De oude galeriemuren werden twee jaar geleden gesloopt, en na een periode van pop-ups wordt nu de nieuwe ruimte ingehuldigd met een groepsexpo van Miryan Klein, Franta, Gaiska en Seltmann. Art Point Gallery International, Rondplein 9, Mol. (artpointgallery.be)

De Profielprijs 2016 wordt toegekend aan modetheoreticus en tentoonstellingsmaker José Teunissen (1959). Zij ontvangt de prijs voor de grote inzet waarmee ze de afgelopen 25 jaar mode en textiel onder de aandacht heeft gebracht van een breed publiek, voor haar innovatieve benadering van het modevak en de internationale reikwijdte van haar werk. De uitreiking gebeurt op 30 september tijdens de preview van de door haar samengestelde tentoonstelling Three Eyes: Five Young Chinese Designers in Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam). De Profielprijs is een initiatief van Stichting Profiel en wordt sinds 1990 driejaarlijks uitgereikt aan iemand die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan textielvormgeving in de ruimste zin van het woord. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 3.500 en een trofee ontworpen door Victoria Ledig. Vorige laureaten waren Bart Hess (2013), Lam de Wolf (2010), Felieke van der Leest (2008) en Ulf Moritz (2006). (stichtingprofiel.eu)

Met de steun van het Mondriaan Fonds, de Vereniging Rembrandt en de BankGiro Loterij heeft Museum Boijmans Van Beuningen de complete correspondentie tussen de Amerikaanse kunstenaar James Lee Byars en de Belgische voormalige museumdirecteur Flor Bex (en later ook diens vrouw Lieve Bex-Dedeyne) verworven. Bex leerde Byars kennen tijdens diens eerste expositie in de galerie Wide White Space in Antwerpen in 1969. Byars reisde als kunstenaar voortdurend rond en hield onder meer via post contact met de internationale kunstwereld. De vele poststukken die de aankoop bevat, nemen uiteenlopende vormen aan en kunnen beschouwd worden als beeldend werk op zich. Volgens Boijmans Van Beuningen ontsluiten ze een belangrijke artistieke periode in het leven van Byars. In combinatie met de brieven van Byars aan Wies Smals (oprichter De Appel) en de integraal gepubliceerde brieven aan collega-kunstenaar Joseph Beuys zouden ze een goed inzicht bieden in de werkwijze van Byars. (boijmans.nl)

In oktober 2016 wordt de tweede editie van de Brussels Biennale of Modern Architecture georganiseerd door Korei, Docomomo, Arkadia en Pro Velo. Onder de dubbele titel Modern isms are shaping the city / Modern isms are shaking the city wil deze editie aantonen hoe de Belgische hoofdstad na de Tweede Wereldoorlog een enorme metamorfose onderging waarbij het fijnmazige historische weefsel overspoeld werd door grootschalige infrastructuur en nieuwe gebouwen. Gedurende vijf zaterdagen in oktober worden telkens verschillende gebouwen opengesteld, met rondleidingen in het Nederlands, Frans en Engels. In totaal zullen bijna dertig minder bekende gebouwen toegankelijk worden gemaakt, rond de thema’s ‘noord-zuidverbinding’, ‘kantoor- en mediagebouwen’, ‘universiteitscampussen’, ‘woningen in Brussel’ en ‘woningen in de Vlaamse Rand’. Er worden eveneens een lezing, enkele filmvoorstellingen en fietstochten georganiseerd. (bbma.be)

the upcoming edition of Documenta, the quinquennial exhibition set for 2017. Artistic Director Adam Szymczyk will divide the event between Kassel and the Greek capital, and has given the dual exhibition the working title “Documenta 14: Learning From Athens.”

While the recent financial relationship between Greece and Germany factored into Szymczyk’s interest in Athens, he said its geographic identity and immigration issues were more curatorially relevant.

meningen over deze move zijn verdeeld:

http://www.dw.com/en/documenta-14-starts-in-athens-with-polarizing-show/a-19554270

Documenta 14 starts in Athens with polarizing show

In 2017, both Kassel and Athens will host the prestigious art Show, documenta 14. A kick-off in Greece has already caused a stir by featuring art in a politically controversial venue and touching on sexual identity.

The next edition of the documenta art exhibition takes place in Kassel as usual – but for the first time in the art show’s history, there will be an additional program in Athens in 2017, too.

Ahead of the major international event next year, this week the “Parliament of Bodies” public program launched at the first documenta 14 art exhibition venue in the Greek capital with a 10-day line-up entitled “34 exercises of freedom.”

The venue alone has sparked controversy. Many Greeks find it quite offensive, since the Athens Municipality Arts Center served as the headquarters of the military police during the dictatorship years from 1967 to 1974.

Architectural art reorganizes the space

For “Parliament of Bodies,” architect Andreas Angelidakis set up 68 massive blocks made of a light-weight plastic material that visitors are free to assemble and re-arrange as they wish, “creating multiple and transient architectures.”

People are “invited to actively construct this political theater every day, interrogating location, hierarchy, visibility, scale,” according to documenta 14.

The organizers invited 45 participants to “exercise freedom” within the building, and enter into a dialogue with the public.

Gay, transsexual issues at the fore

“Progressively during this 10-day dialogue,” documenta 14 has said they plan to introduce “contemporary languages of resistance” from the Kurdish revolution to the queer, transgender, sex-workers, and migrant voices in Turkey, Greece, Mexico, or Brazil, from contemporary indigenous fights for restitution to new political and artistic practices.

The documenta team, which expects the outcome to be a “different political and poetic map of Europe than the one designed by the European Union,” admits that reaction to the concept has been strong.

“Documenta 14 is based on militant ideas, unbearably restrictive and obsessively one-sided,'” Greece’s “Kathimerini” newspaper says.

Previously, some critics compared adding Athens to the program as a move to poverty tourism.

Greece split over documenta in Athens

In an interview in October 2105 with the online “Spike” art magazine, Greek Finance Minister Yanis Varoufakis voiced his displeasure with the “idea that part of documenta will take place in Athens – it is like crisis tourism.”

Varoufakis called it a “gimmick” to exploit the tragedy in Greece – like “rich Americans taking a tour in a poor African country.”

But Athens Mayor Giorgios Kaminis welcomes the art show as “a gift to the Greek capital” that will turn Athens into a contemporary cultural destination.

Van 8 april tot 16 juli vindt overigens in Athene ook een deel van documenta 14 plaats, en het nieuwe museum zal daarvoor een hoofdlocatie

Europa krijgt er aan de voet van de Akropolis een nieuw, toonaangevend  museum voor hedendaagse kunst bij. Hierbij speelt uitgerekend ook M HKA een bijzondere rol. Op 31 oktober opent het EMST, zoals het nieuwe instituut zal heten, de deuren met de tentoonstelling ‘Urgent Conversations: Athens-Antwerp’, een samenwerking tussen het museum en het M HKA. De tentoonstelling beoogt een visuele en theoretische dialoog te brengen tussen ruim 70 werken uit de collecties van beide instituten. In 22 thematische clusters zullen telkens de werken van een Belgische, Griekse en internationale kunstenaar worden samengebracht.M HKA-directeur Bart De Baere: “De uitnodiging van het EMST is zowel een plezier als een eer. Athene is de plaats waar de notie ‘museum’ en meer nog: waar de notie ‘dialoog’ begon. Ook de noties van ‘stad’ en ‘democratie’ vinden hun oorsprong in Athene, als wieg van Europa.” Een deel van ‘Urgent Conversations: Athens-Antwerp’ komt in het voorjaar van 2017 naar het M HKA en wordt een van de openingstentoonstellingen van het vernieuwde museum na de verbouwingen van de gelijkvloerse verdieping. Het EMST wordt volgend voorjaar ook meteen een hoofdlocatie voor documenta 14 die zal plaatsvinden in Athene van 8 april tot 16 juli 2017 en in Kassel van 10 juni tot 17 september 2017.

Zoals eind 2015 werd aangekondigd, heeft Stedelijk Museum Bureau Amsterdam (SMBA) in juni de deuren gesloten. SMBA was een semiautonome presentatieruimte voor experimentele kunst van het Stedelijk Museum, die in 1993 in de Rozenstraat werd opgericht en de signaalfunctie vervulde die vanouds aan het Stedelijk Museum werd toegeschreven. Het SMBA heeft bijgedragen aan de diversificatie van de institutionele praktijk van het Stedelijk, terwijl het gelijktijdig de aandacht vestigde op postkoloniale vraagstukken in het tonen van kunst. Beatrice Ruf, directeur van het Stedelijk, stelt: ‘De afgelopen jaren is de situatie in de kunstwereld zodanig veranderd, dat er behoefte is aan een herpositionering van SMBA. Digitale ontwikkelingen, globalisering en participatie van makers en bezoekers zijn niet meer weg te denken. Grenzen vervagen en het is spannend om daar een nieuw antwoord op te bedenken.’ In 2017 op een nieuwe locatie moet de opvolger van SMBA dat antwoord leveren. (smba.nl)

In juli maakte Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz bekend dat België op de Biënnale van Venetië voor beeldende kunsten in 2017 zal vertegenwoordigd worden door Dirk Braeckman. België beschikt in de Giardini, het centrum van de Biënnale, over een landenpaviljoen dat de Vlaamse Gemeenschap in een beurtrol met de Franse Gemeenschap kan invullen. Dirk Braeckman werd, samen met curator Eva Wittocx, door een jury geselecteerd uit een shortlist met Philippe Van Snick (curator Wim Waelput), Jan Van Imschoot (curatoren Salam Atta Sabri en Luk Lambrecht), Ria Pacquée (curator Antony Hudek) en Michaël Borremans (curatoren Neville Wakefield en Martin Germann). Minister Gatz deelt de mening van de jury ‘dat die Biënnale voor Braeckman op het goede moment komt om zijn carrière helemaal naar een topniveau te tillen’. (kunstenenerfgoed.be)

Van 22 tot 25 september vindt in Amsterdam de vijfde editie plaats van deze jaarlijkse kunstbeurs voor gouaches, aquarellen, houtskool- en pentekeningen, olieverf- of inktwerken op papier. Vijftig Nederlandse en internationale galeries tonen werk van jong talent en gevestigde kunstenaars. Gelijktijdig loopt in de Westergasfabriek in Amsterdam de internationale beurs voor fotografie Unseen. 54 internationale galeries tonen de recentste ontwikkelingen in hedendaagse fotografie. Aan de beurs is ook een festival verbonden dat reeds op 16 september start en zich afspeelt in de Spaarndammerbuurt. Van 5 tot 9 oktober vindt de vierde editie van Art The Hague plaats. Vijftig galeries tonen werk van bekende en minder bekende kunstenaars. Speciale aandacht is er voor het werk van Auke de Vries, en de randprogrammatie omvat onder meer de verkooptentoonstelling ATH Special Editions ‘kunst in oplage’, lezingen over hedendaagse kunst en rondleidingen langs toonaangevende kunstcollecties in de Haagse regio. (amsterdamdrawing.nl, unseenamsterdam.com, artthehague.nl)

Van 22 tot 25 september vindt in Amsterdam de vijfde editie plaats van deze jaarlijkse kunstbeurs voor gouaches, aquarellen, houtskool- en pentekeningen, olieverf- of inktwerken op papier. Vijftig Nederlandse en internationale galeries tonen werk van jong talent en gevestigde kunstenaars. Gelijktijdig loopt in de Westergasfabriek in Amsterdam de internationale beurs voor fotografie Unseen. 54 internationale galeries tonen de recentste ontwikkelingen in hedendaagse fotografie. Aan de beurs is ook een festival verbonden dat reeds op 16 september start en zich afspeelt in de Spaarndammerbuurt. Van 5 tot 9 oktober vindt de vierde editie van Art The Hague plaats. Vijftig galeries tonen werk van bekende en minder bekende kunstenaars. Speciale aandacht is er voor het werk van Auke de Vries, en de randprogrammatie omvat onder meer de verkooptentoonstelling ATH Special Editions ‘kunst in oplage’, lezingen over hedendaagse kunst en rondleidingen langs toonaangevende kunstcollecties in de Haagse regio. (amsterdamdrawing.nl, unseenamsterdam.com, artthehague.nl)

Van 20 augustus tot 16 oktober vindt in Luik de Biennale internationale de la Photographie. In 2010 werd de biënnale omgedoopt tot BIP, om aan te geven dat ze fotografie in de ruime context van de veranderende visuele representatie wilde plaatsen. Onder meer videokunst kreeg sindsdien ook uitgebreid aandacht. Met deze verjaarsdagseditie wordt de biënnale nogmaals herdoopt, met name tot de Biennale de l’image possible. De Biennale wil voortaan de fotografie nog ruimer beschouwen, namelijk in de huidige context van netwerken waar hybriditeit beslissend is. Meer concreet betekent dat dat in de programmatie plaats is voor video’s, films, foto’s, projecties, nieuwe media en installaties die de mogelijke vormen van het analoge of digitale, stilstaande of bewegende beeld onderzoeken. Op acht verschillende locaties worden exposities georganiseerd. Enkele namen van deelnemende kunstenaars maken het heterogene opzet van het evenement duidelijk: Richard Mosse, Sarah Vanagt, Emmanuel Van der Auwera, Michael Snow, Michael Dans, Edith Dekyndt. (bip-liege.org)

Van Eyck Academie nodigt beeldend kunstenaars, fotografen, vormgevers, auteurs, critici, (landschaps)architecten en curatoren uit om een voorstel in te dienen voor het ontwikkelen van nieuw werk. Deadline is 3 oktober 2016. Voor het eerst zijn daarbij ook twee plaatsen voor kunstenaars die aan ‘natuuronderzoek’ doen. (janvaneyck.nl)

Op 31 oktober opende in Athene, in een voormalige brouwerij vlakbij de Akropolis, een nieuw museum voor hedandaagse kunst. De openingstentoonstelling van museum EMST is een samenwerking met het Antwerpse museum M HKA. Urgent Conversations: Athens-Antwerp zal meer dan zeventig werken van de twee musea tonen, verdeeld over thematische clusters. Elke cluster zal werk van een Belgische, een Griekse en een internationale kunstenaar bevatten. Een deel van de tentoonstelling zal in de lente van 1917 ook in Antwerpen te zien zijn. Van 8 april tot 16 juli vindt overigens in Athene ook een deel van documenta 14 plaats, en het nieuwe museum zal daarvoor een hoofdlocatie

Europa krijgt er aan de voet van de Akropolis een nieuw, toonaangevend  museum voor hedendaagse kunst bij. Hierbij speelt uitgerekend ook M HKA een bijzondere rol. Op 31 oktober opent het EMST, zoals het nieuwe instituut zal heten, de deuren met de tentoonstelling ‘Urgent Conversations: Athens-Antwerp’, een samenwerking tussen het museum en het M HKA. De tentoonstelling beoogt een visuele en theoretische dialoog te brengen tussen ruim 70 werken uit de collecties van beide instituten. In 22 thematische clusters zullen telkens de werken van een Belgische, Griekse en internationale kunstenaar worden samengebracht. M HKA-directeur Bart De Baere: “De uitnodiging van het EMST is zowel een plezier als een eer. Athene is de plaats waar de notie ‘museum’ en meer nog: waar de notie ‘dialoog’ begon. Ook de noties van ‘stad’ en ‘democratie’ vinden hun oorsprong in Athene, als wieg van Europa.”   Een deel van ‘Urgent Conversations: Athens-Antwerp’ komt in het voorjaar van 2017 naar het M HKA en wordt een van de openingstentoonstellingen van het vernieuwde museum na de verbouwingen van de gelijkvloerse verdieping.   Het EMST wordt volgend voorjaar ook meteen een hoofdlocatie voor documenta 14 die zal plaatsvinden in Athene van 8 april tot 16 juli 2017 en in Kassel van 10 juni tot 17 september 2017.

Jaarlijks reikt Archiprix een prijs uit aan de beste afstudeerprojecten van de Nederlandse masteropleidingen met de afstudeerrichtingen architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur. De jury reikte dit jaar twee eerste prijzen uit, aan Katarzyna Nowak en Milad Pallesh. Nowak, die studeerde aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst, wist de jury meer bepaald te bekoren met een ontwerp voor een nieuwe museumtypologie, getiteld Art in Context. Ze vertrekt daarbij van de gedachte dat de context de interpretatie van het kunstwerk beïnvloedt; de ruimte en het kunstwerk zijn daarom onlosmakelijk met elkaar verbonden. Volgens de jury toont het ontworpen museum niet alleen een doorsnede van de kunstgeschiedenis, maar biedt de architectuur van het museum zelf ook een doorsnede van de architectuurgeschiedenis. Meer info over Archiprix en de laureaten via archiprix.nl.

De presentatie Cinema Olanda van beeldend kunstenaar Wendelien van Oldenborgh (1962) en curator Lucy Cotter (1973) is door het Mondriaan Fonds uitgeroepen tot de Nederlandse inzending voor de 57ste editie van de Biënnale van Venetië, die in 2017 zal plaatsvinden. Hiermee volgt het Mondriaan Fonds het advies van een jury die uit vijf voorstellen het plan van Wendelien van Oldenborgh en Lucy Cotter koos. Het Rietveldpaviljoen wordt ingericht met drie nieuwe filmwerken die onderbelichte delen van de recente Nederlandse postkoloniale geschiedenis blootleggen. De jury stelt dat het dramatische aspect aan belang heeft gewonnen in het werk van Van Oldenburgh en waardeert deze nieuwe ontwikkeling. De jury bestond uit Lorenzo Benedetti (curator), Nathalie Hartjes (directeur Showroom MAMA), Aernout Mik (beeldend kunstenaar) en Mirjam Westen (conservator hedendaagse kunst Museum Arnhem). Voorzitter was Birgit Donker, directeur Mondriaan Fonds. (mondriaanfonds.nl)

Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz heeft op 24 juni de Vlaamse Cultuurprijs voor Beeldende Kunst 2015 uitgereikt aan Lili Dujourie. De kunstenaar ontvangt een bedrag van € 10.000 en een kunstwerk. De minister verklaarde: ‘Dujourie blijft verrassen, reikt andere perspectieven aan en verlegt grenzen. De veelzijdige kunstenares is een blijver, in binnen- en buitenland. Ze heeft deze erkenning meer dan verdiend.’ De jury stelde: ‘Het oeuvre van Lili Dujourie evolueert los van overwaaiende trends en modes. Lili Dujourie is de Louise Bourgeois van de Lage Landen.’ Van haar oeuvre wordt gesteld dat het ‘mateloos divers is en dat het zich situeert op de snijlijn van sculptuur, fotografie, video- en installatiekunst’. Voorts meldt het persbericht dat Dujourie sedert de jaren 80 in de kunstwereld aanwezig is, terwijl ze in 1970 debuteerde in Galery X-one. Meer informatie over Lili Dujourie vind je in het onlinearchief van De Witte Raaf. (lilidujourie.be, cultuurprijzen.be)

Het bureau Benthem Crouwel Architecten uit Amsterdam is geselecteerd om de uitbreiding en de vernieuwing van Museum Arnhem te ontwerpen. In totaal hadden ruim veertig kandidaten een voorstel ingediend. De selectiecommissie waardeert ‘de helderheid en de eenvoud van het ontwerp’, dat in hoge mate rekening houdt met de museumtuin en de landschappelijke kwaliteiten. De nieuwbouw voorziet bovendien in een openbaar toegankelijke veranda. De zalen van Museum Arnhem moeten geschikt zijn voor één enkele grote expositie, maar ook voor verschillende kleine. Eind 2017 zou begonnen worden met de bouw. De vernieuwing kost ruimt elf miljoen euro en daar staat 550 vierkante meter extra expositieruimte tegenover. Ook komt er een nieuwe entree en worden de publieksfaciliteiten verbeterd. (museumarnhem.nl)

Op za 3 en zo 4 september viert Stichting IK in Oost-Souburg het eerste lustrum van de IK-paviljoens. Drie curatoren stellen een tentoonstelling samen met werk van alle kunstenaars die in de afgelopen jaren een residentie hadden bij IK. De Stichting zal ook een publicatie uitbrengen met de resultaten van een onderzoek naar effecten van (de) residentie(s) op de loopbaan van de kunstenaars. (stichtingik.nl)

Offshore is een nieuw halfjaarlijks kunsttijdschrift dat wordt uitgegeven door de Antwerpse kunstruimten Objectif Exhibitions, Annie Gentils Gallery, Marion De Cannière Artspace, Panache en Pulsar. De initiatiefnemers hebben een gemeenschappelijke interesse in gedrukte media en presenteren uitgebreid tekstmateriaal over kunstenaars en hun praktijk. Ze delen ook het geloof, in tijden overheerst door digitale media, dat het gedrukte woord beter geschikt is voor het verspreiden van nieuwe ideeën en inzichten. Het tijdschrift wordt gratis verspreid op een oplage van 3.000 exemplaren. De eerste editie bevatte bijdragen door Taylor Renee Aldridge, Eva Barois de Caevel, Luc Deleu, Moosje Goossen, Sofie Van Loo, Jan Kempenaers en Thomas Min. (readoffshore.org)

Het grafisch labo FMC biedt residenties en werkplaatsen aan grafici, ontwerpers, kunstenaars en critici van januari tot oktober 2017. Aanmelden tot 1 augustus. (fransmasereelcentrum.be)

Het grafisch labo FMC biedt residenties en werkplaatsen aan grafici, ontwerpers, kunstenaars en critici van januari tot oktober 2017. Aanmelden tot 1 augustus. (fransmasereelcentrum.be)

In Hasselt is op 19 mei de nieuwe tentoonstellingsruimte KRIEG geopend. Het is een autonome, experimentele non-profitkunstruimte,  geïnitieerd door PXL-MAD School of Arts, die specifiek aandacht wil geven aan de mogelijkheden van kunst buiten de (mercantiele) canon. Per jaar worden er drie kunstenaars uitgenodigd voor een soloproject. Zo zal, na de proloog van Sanne Vaassen, het nieuwe seizoen beginnen met werk van Emmanuelle Quertain. KRIEG, Elfde-Liniestraat 25, Hasselt (KRIEG.pxl-mad.be).

In april ging in Brussel The Embassy open, een ruimte in een voormalig consulaatsgebouw waarvan Ronald Rozenbaum de eigenaar is. Rozenbaum presenteerde er tijdens Art Brussels een tentoonstelling met vier vroege conceptuele films van Bruce Nauman. Bedoeling is om ook in de toekomst tijdens speciale gelegenheden ambitieuze projecten te presenteren. The Embassy, Guilaume Stocqstraat 2, Brussel.

In maart opende in Antwerpen aan de Waalse Kaai de nieuwe galerie Tommy Simoens met een tentoonstelling van sculpturen van de Belgische kunstenaar Gert Robijns. Daarna volgde er een tentoonstelling van Paul Büchler. (tommysimoens.com)

Op woensdag 18 mei hebben Studio Start en AIR Antwerpen hun nieuwe locatie geopend aan de Kielsevest in de Brederodewijk Antwerpen. Het samenbrengen van beide initiatieven op één locatie moet een nieuwe dynamiek op gang brengen, die een interactie tussen lokale en internationale kunstenaars bewerkstelligt. Het pand huisvest ook een kleine projectruimte, waar maandelijks een opstelling van een kunstenaar in residentie gepresenteerd zal worden. (airantwerpen.be en studiostart.be)

MAART Kunstroute zoekt drie curatoren voor tentoonstellingen op drie locaties. Kandidaten kunnen tot 24 september hun portfolio inzenden. MAART Kunstroute is een kunstparcours in Waregem dat in 2017 aan zijn vijfde editie toe is en plaatsvindt van 24 tot en met 26 maart. (waregem.be/maart)

De Belgische Vereniging voor Kunstcritici ABCA/BVKC kent de Prijs voor de beste tentoonstelling 2015 toe aan de dubbeltentoonstelling Lili Dujourie. Folds in time – Plooien in de tijd in het S.M.A.K. Gent en Mu.ZEE Oostende. De prijs wordt toegekend aan een onderbouwde tentoonstelling die een bijdrage levert aan het kunstdiscours vandaag. De prijs werd op 11 juni uitgereikt in Maison Grégoire, in aanwezigheid van kunstenaar Lili Dujourie en curatoren Martin Germann (S.M.A.K.) en Phillip Van den Bossche (Mu.ZEE). (aica-be.org)

In het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster in Gent is op 17 juni de tentoonstelling Voor God en Geld. Gouden tijd van de Zuidelijke Nederlanden geopend. De samenstelling is in handen van Katharina Van Cauteren, de echtgenote van Katoen Natiebaas Fernand Huts. Naast superondernemer is Huts kunstverzamelaar en sinds enige tijd profileert hij zich in die hoedanigheid ook geregeld in de media met uiterst liberale standpunten omtrent cultuurpolitiek. Dit alles combineert hij bovendien met een niet mis te verstaan Vlaams identiteitsdiscours, waarbij de grootsheid van de Vlaamse cultuur en het Vlaamse ondernemerschap nooit dik genoeg in de verf kan staan. Dat Huts en zijn echtgenote nu een podium krijgen in een openbare instelling zet kwaad bloed in bepaalde culturele kringen. Tijdens de opening van de tentoonstelling werd als protestactie een rouwoptocht georganiseerd van het Augustijnenklooster naar het Caermersklooster. In hun oproep suggeerden de actievoerders dat provinciegouverneur Jan Briers, die door de Vlaams-nationalistische N-VA als onafhankelijk kandidaat voor het gouverneurschap was voorgedragen, de hand zou hebben in de programmatie van deze tentoonstelling, waardoor ze dus politiek gemotiveerd zou zijn. De actievoerders portretteren Huts als ‘zonnepaneelkoning en subsidieslurper’ en stellen dat Huts met deze tentoonstelling de kunstgeschiedenis wil herschrijven en daarbij zijn fantasieën over ‘de Vlaamse ondernemende mens’ botviert, onder meer door de wortels ervan in de late middeleeuwen te gaan zoeken. Meer info op de facebookpagine ‘RIP Caermersklooster’ en voor-god-en-geld.be.

De Raad voor Cultuur heeft zijn advies over de Culturele Basisinfrastructuur (BIS) 2017-2020 uitgebracht en aan minister Bussemaker van OCW overgemaakt. Het Mondriaan Fonds stelt dat het advies met name gevolgen kan hebben voor de presentatie-instellingen, waarvoor de budgetten sterk onder druk staan. Presentatie-instellingen die vanaf volgend jaar geen deel meer uitmaken van de BIS kunnen bij het Mondriaan Fonds een aanvraag indienen voor een programma van maximaal twee jaar. Momenteel draagt het Mondriaan Fonds al bij aan de programma’s van 26 presentatie-instellingen en stelt het daarnaast werkbijdragen beschikbaar voor tien zogeheten kleine initiatieven. Het Fonds acht ze van vitaal belang voor de ontwikkeling van de beeldendekunstsector. Presentatie-instellingen onderscheiden zich door een actuele en flexibele programmering en geven gelegenheid voor experiment en vernieuwing. Het Mondriaan Fonds kon deze instellingen en een tiental initiatieven de afgelopen jaren alleen steunen door de inzet van reserves uit vorige cultuurplanperiodes. Deze reserves zijn op en daarom komt het fonds vanaf dit najaar minimaal 1 miljoen per jaar tekort om het bestel gezond te houden en te zorgen voor een goed gespreide culturele infrastructuur in Nederland. Het Fonds meent dat daardoor toekomstige ontwikkelingen zouden worden gehypothekeerd. De afgelopen vier jaar hebben twaalf presentatie-instellingen de deuren gesloten. (mondriaanfonds.nl)

Met de steun van het Mondriaan Fonds, de BankGiro Loterij en de Vereniging Rembrandt heeft 

Nog tot 1 juli kunnen jonge kunstenaars die in Nederland wonen en werken hun kandidatuur stellen voor de zevende Sybren Hellinga Kunstprijs. Meer info via kunsthuissyb.nl.

Contemporary Art Heritage Flanders (CAHF), het samenwerkingsverband van de vier Vlaamse musea die hedendaagse kunst verzamelen (S.M.A.K., Mu.ZEE, Middelheimmuseum en M HKA), start onder de titel Cave een reeks publicaties op over het hedendaagse verzamelen. De reeks vertrekt van enkele centrale vragen, waarbij op de achtergrond de toenemende argwaan speelt tegenover het besteden van gemeenschapsgeld aan kunst. Waarom, voor wie, en op welke manier moeten publieke musea hedendaagse kunst verzamelen? Wat zijn zinvolle strategieën voor de omgang met bestaande collecties? Wat is de rol van het museum hedendaagse kunst? Cave geeft telkens aan een tiental historici, curatoren, kunstenaars en andere denkers de opdracht om een concreet scenario uit te werken voor de hedendaagse collectie. Dit kan de vorm aannemen van fictie, essays, kunsthistorische casestudies, de herpublicatie van archiefdocumenten, interviews, kunstenaarsbijdragen. Het eerste nummer (Mapping the) Territory kwam uit in april en bevat bijdragen van Beirut, Clémentine Deliss, Kersten Geers, Jef Geys, Anders Kreuger, Maarten Liefooghe, Jens Maier-Rothe, Doris Maninger, Winke Noppen, Louise Osieka, Jasper Rigole, Marije Sennema, Els Silvrants-Barclay, Maarten Van Den Driessche, Richard Venlet en Pieternel Vermoortel. (cahf.be)

Tijdens de zomermaanden organiseert Wikimedia België in samenwerking met PACKED, FARO en een heleboel andere partners de eerste Belgische editie van Wiki Loves Art. Dit project is een uitnodiging aan het publiek om foto’s te maken van (een selectie van) collectievoorwerpen uit musea in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Die foto’s worden vervolgens opgeladen in het beeldarchief van Wikipedia, en komen beschikbaar onder een vrije licentie. Wiki Loves Art is begonnen in de Verenigde Staten, en daarna succesvol uitgerold in het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Wiki Loves Art spoort musea aan om (amateur)fotografen in hun huizen uit te nodigen. De fotografen werken gratis, maar ze maken wel kans op een prijs. De beelden zijn voor gebruik op Wikipedia, en worden dus niet gecommercialiseerd. Wikimedia Commons is een (van de grootste) online multimediabibliotheken en bevat meer dan 30 miljoen mediabestanden die gebruikt kunnen worden op Wikipedia en daarbuiten. Meer info via wikilovesart.be.

Op do 14 april werd in projectruimte Q46 in Antwerpen UNCOVERED voorgesteld, een eenmalige kunstenaarseditie van de tien jaar geleden ter ziele gegane Daklozenkrant. De publicatie vormt het sluitstuk van een sociaal-artistiek project van kunstenaar Pierre Mertens en fotograaf Dries Segers. Onderdeel van dit project vormde onder meer ook de notariële verkoop van ‘dakloze plaatsen’ in de Antwerpse binnenstad. De kunstenaarseditie UNCOVERED bevat werk van onder meer Dirk De Wachter, Erik Vlaminck, Fred Bervoets, Guillaume Bijl, J.M.H. Berckmans, Jeroen Olyslaegers, Koen Vanmechelen, Maarten Inghels, Marc Schepers, Maud Vanhauwaert, Nel Aerts, Ria Pacquée, Tom Lanoye, Vaast Colson. Ze wordt verkocht voor een minimumprijs van twee euro op straat, en minimum twintig euro in de handel. De opbrengst gaat naar thuis- en daklozen. (q46.be)

De internationale jury en organisatie van The Vincent Award maakten begin april bekend dat The Vincent Award 2016 niet door zal gaan. In januari raakte bekend dat de kunstenaars Jutta Koether en Nairy Baghramian zich terugtrokken als genomineerden, de eerste om privéredenen, de tweede omwille van een (juridisch) geschil tussen kunstenaar Danh Vo en de verzamelaar Bert Kreuk. De jury (Sabine Folie, onafhankelijk curator, Wenen; Hubertus Gaßner, directeur Hamburger Kunsthalle; Julia Peyton-Jones, directeur Serpentine Galleries, Londen; Jaroslaw Suchan, directeur Muzeum Sztuki, Lodz; Benno Tempel, directeur Gemeentemuseum Den Haag) meent dat deze laatste gebeurtenis de intententies van de prijs in het gedrang brengt en zelfs een negatief effect kan hebben voor de genomineerde kunstenaars. In 2018 zal een nieuwe editie van The Vincent Award worden georganiseerd. (thevincentaward.com)

De Nederlandse beeldend kunstenaar Yvonne Dröge Wendel (Karlsruhe, 1961) zal op 29 september de vijftiende Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst in ontvangst mogen nemen. Volgens de jury (voorzitter Kitty Zijlmans, Catherine David, Wendelien van Oldenborgh, Carla Sieburgh en Steven ten Thije) onderzoekt Dröge Wendel op een speelse, filosofische manier hoe objecten het gedrag van mensen beïnvloeden. Zij maakte bijvoorbeeld een zwarte bal van drieënhalve meter doorsnee die door het publiek door de straten wordt voortgeduwd. Haar onderzoek naar het relationele en performatieve vermogen van objecten past bij actuele vragen over onze relatie tot de wereld, aldus de jury. Met de toewijzing van de prijs wil de jury de potentie benadrukken die kunst heeft om de wereld anders te beschouwen en te beleven. Aan de prijs is een bedrag van € 100.000 verbonden, waarvan de helft is bestemd voor een publicatie en/of tentoonstelling. Yvonne Dröge Wendel is opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam en was artist in residence aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten Amsterdam (1993-1994) en de Delfina Studios in Londen (2002-2003). Als beeldend kunstenaar is zij promovendus aan de Universiteit van Twente. Tevens is zij hoofd van de afdeling beeldende kunst van de Rietveld Academie. (knaw.nl/yvonnedrogewendel en heinekenprizes.org)

Kapitaal versluizen naar belastingparadijzen is in de geglobaliseerde markteconomie een financiële discipline op zich geworden. Dat maakte het verschijnen van de Panama Papers voor een zoveelste keer duidelijk. Al even klaar is het feit dat nationale en supranationale overheden niet, of op zijn minst niet goed, in deze materie zijn ingevoerd, en falen in het bestrijden van deze criminele praktijken. Erger nog, met de huidige wetgeving riskeert een klokkenluider als Antoine Deltour een gevangenisstraf tot tien jaar, zoals bij het LuxLeaksproces blijkt, terwijl een medaille voor burgerzin eerder op zijn plaats zou zijn. Het is overigens zeer de vraag of de maatregelen die overheden in de gauwte nemen na het aan het licht treden van dergelijke schandalen in de toekomst zullen verhinderen dat belangwekkende geldstromen aan de aandacht van belastingdiensten ontsnappen – en zelfs in hoeverre dat effectief ook de bedoeling is. Uit de Panama Papers blijkt onder meer dat het verhandelen van kunst tussen, vaak tijdelijk opgerichte, offshorebedrijven een uiterst geschikte methode is om ongemerkt (crimineel) kapitaal weg te sluizen. Een gevolg is dat van veel belangrijke kunstwerken intussen de eigenaar niet meer gekend is, en vaak zelfs niet geweten is waar ze zich bevinden. Veel van die kunst verblijft jarenlang in een zogenoemdefreeport, een plek waar kunst anoniem en belastingvrij kan worden opgeslagen. Het gaat om kunstwerken van zeer grote geldelijke waarde, en bijgevolg niet zelden om sleutelwerken uit de oeuvres van beroemde negentiende- en twintigste-eeuwse kunstenaars. Het is in deze tijden bijna ondenkbaar dat er op internationaal niveau de politieke wil zou bestaan om aan dit soort ‘kunsthandel’ paal en perk te stellen. Hoogstwaarschijnlijk zouden de prijzen in dat denkbeeldig scenario ook binnen de kortste keren in elkaar stuiken en zou (op zijn minst dit segment van) de kunstmarkt een zware klap krijgen. Voor wie meent dat deze kunstwerken deel uitmaken van het publieke erfgoed is er echter geen alternatief scenario denkbaar. (Meer details over transacties van kunstwerken zijn te lezen in het artikel Ook kunst gaat offschore dat op 8 april verscheen op trouw.nl.) (DM)

Kapitaal versluizen naar belastingparadijzen is in de geglobaliseerde markteconomie een financiële discipline op zich geworden. Dat maakte het verschijnen van de Panama Papers voor een zoveelste keer duidelijk. Al even klaar is het feit dat nationale en supranationale overheden niet, of op zijn minst niet goed, in deze materie zijn ingevoerd, en falen in het bestrijden van deze criminele praktijken. Erger nog, met de huidige wetgeving riskeert een klokkenluider als Antoine Deltour een gevangenisstraf tot tien jaar, zoals bij het LuxLeaksproces blijkt, terwijl een medaille voor burgerzin eerder op zijn plaats zou zijn. Het is overigens zeer de vraag of de maatregelen die overheden in de gauwte nemen na het aan het licht treden van dergelijke schandalen in de toekomst zullen verhinderen dat belangwekkende geldstromen aan de aandacht van belastingdiensten ontsnappen – en zelfs in hoeverre dat effectief ook de bedoeling is. Uit de Panama Papers blijkt onder meer dat het verhandelen van kunst tussen, vaak tijdelijk opgerichte, offshorebedrijven een uiterst geschikte methode is om ongemerkt (crimineel) kapitaal weg te sluizen. Een gevolg is dat van veel belangrijke kunstwerken intussen de eigenaar niet meer gekend is, en vaak zelfs niet geweten is waar ze zich bevinden. Veel van die kunst verblijft jarenlang in een zogenoemdefreeport, een plek waar kunst anoniem en belastingvrij kan worden opgeslagen. Het gaat om kunstwerken van zeer grote geldelijke waarde, en bijgevolg niet zelden om sleutelwerken uit de oeuvres van beroemde negentiende- en twintigste-eeuwse kunstenaars. Het is in deze tijden bijna ondenkbaar dat er op internationaal niveau de politieke wil zou bestaan om aan dit soort ‘kunsthandel’ paal en perk te stellen. Hoogstwaarschijnlijk zouden de prijzen in dat denkbeeldig scenario ook binnen de kortste keren in elkaar stuiken en zou (op zijn minst dit segment van) de kunstmarkt een zware klap krijgen. Voor wie meent dat deze kunstwerken deel uitmaken van het publieke erfgoed is er echter geen alternatief scenario denkbaar. (Meer details over transacties van kunstwerken zijn te lezen in het artikel Ook kunst gaat offschore dat op 8 april verscheen op trouw.nl.) (DM)

Kunstenaars tot 35 jaar kunnen zich aanmelden tot en met 21 maart voor het portfolioweekend (6-7 mei) dat Frans Masereel Centrum organiseert samen met kunstenplatform WARP. Opkomende kunstenaars krijgen feedback van professionelen uit het kunstenveld. (fransmasereelcentrum.be)

De Raden van Bestuur van Objectif Exhibitions en Extra City Kunsthal – twee organisaties voor hedendaagse beeldende kunst in Antwerpen – hebben beslist om samen een nieuwe Antwerpse Kunsthal op te richten. Het traject daarvoor is op 1 februari van start gegaan, onder de leiding van Antony Hudek, en moet begin 2017 zijn beslag krijgen. De fusie moet de complementaire missies van beide instellingen samenbrengen: enerzijds de bijzondere aandacht van Objectif Exhibitions voor de presentatie van correctieve perspectieven op hedendaagse beeldende kunst, hoofdzakelijk met solotentoonstellingen door internationale kunstenaars; anderzijds het engagement van Extra City Kunsthal voor de presentatie van en het debat rond nationale en internationale artistieke stromingen, in het bijzonder via ambitieuze groepstentoonstellingen en aandacht voor het discursieve. Vanaf 2017 zouden alle activiteiten van de Kunsthal de nieuwe, eengemaakte prioriteiten reflecteren. (extracitykunsthal.org en objectif-exhibitions.org)

Robbrecht en Daem architecten heeft de opdracht binnengehaald voor de bouw van het nieuwe gebouw van de VRT. Het architectenbureau heeft daarvoor een consortium opgericht met Dierendonckblancke, Arup UK en VK Engineering. Op de open oproep van de Vlaams Bouwmeester dienden zich 66 kandidaten aan om het nieuwe VRT-gebouw te ontwerpen. Uit die inzendingen werden in eerste instantie vijf bureaus weerhouden: Office for Metropolitan Architecture OMA, Rotterdam; Christian Kerez Zürich AG, Zürich; Tijdelijke Vereniging OFFICE Kersten Geers David Van Severen – KCAP; Tijdelijke Vereniging Robbrecht en Daem – Dierendonckblancke – Arup UK – VK Engineering; Tijdelijke Vereniging architecten de vylder vinck taillieu – evr – doorzon – denis dujardin. Met een oppervlakte van 55.000 m² wordt de kostprijs voor het omroepgebouw op 105 miljoen euro geraamd. De bouw begint in 2017. Het doel is dat de openbare omroep in 2021 verhuist. Alleen de huidige VRT-toren blijft staan. De VRT wil met het nieuwe gebouw haar imago van ‘gesloten instelling’ achter zich laten. Volgens de jury biedt het uitgekozen ontwerp daartoe alle mogelijkheden: ‘In de plaats van het bestaande, saaie kantoorgebouw komt er een nieuw gebouw dat als een ‘cultuur- en ontmoetingscentrum’ is opgevat. Het hart van het gebouw is een polyvalent overdekt buitenplein dat zowel tot het park (en de stad) als tot de VRT behoort en waarrond zich een theater, een parktheater en openbaar groen situeert.’ (vlaamsbouwmeester.be, robbrechtendaem.com)

Op 22 april opent S.M.A.K. in Gent het ‘Broodthaerskabinet’. Het kabinet wordt achteraan in het museum ondergebracht en zal de overgang vormen tussen het museumgebouw en de Floraliënhal. Het project start met een presentatie van alle werken van Marcel Broodthaers uit de S.M.A.K.-collectie, naar een ontwerp van Maria Gilissen-Broodthaers, de weduwe van de kunstenaar. In dezelfde lijn nodigt het museum voor toekomstige presentaties in het kabinet kunstenaars, curatoren, vrienden… uit op grond van hun verbondenheid met de praktijk van Marcel Broodthaers. Met de werken in het beheer van S.M.A.K. en van de Herbert Foundation bevindt Europa’s belangrijkste ensemble werken van de kunstenaar zich in de stad Gent. Oprichter-directeur Jan Hoet rekende Broodthaers tot de drie kunstenaars (naast Joseph Beuys en Panamarenko) die de ideële ruggengraat van het museum moesten vormen. Als museum zonder ruimte voor een permanente collectiepresentatie koos S.M.A.K. ervoor om toch een blijvende plek te voorzien voor een kunstenaar die op een poëtische en kritische manier de functie van musea als tentoonstelling- en bewaarplekken van kunst in vraag stelde. (smak.be)

Op 18 januari ging het online platform Artfox.eu voor kunstgaleries in de Benelux van start. Door de talloze galeries te groeperen op één platform wil Artfox zowel de ervaren als minder ervaren kunstliefhebber in contact brengen met het werk van een kunstenaar en de galerie die hem/haar vertegenwoordigd. Artfox is geen verkoopsite, maar een platform ter ondersteuning van kunstgaleries. De bezoeker die interesse heeft in een kunstwerk op de site, maakt vervolgens op vlotte wijze een afspraak met de galerie voor een bezichtiging ter plaatse. Artfox richt zich op een zeer breed publiek, en biedt een divers aanbod zowel op vlak van stijl als qua prijsklasse. De kunstliefhebber vindt bij Artfox zowel oude meesters, tribal art, kunstenaars van de 20e eeuw, jonge artiesten…

Het online platform artlead, dat vanaf april volledig operationeel moet zijn, beperkt zich daarentegen tot hedendaagse kunst. Het is opgericht door voormalig S.M.A.K.-curator Thomas Caron. Ook deze site moet het ontdekken en aankopen van kunst voor een breed publiek toegankelijk maken. Strikt genomen gaat het dus om een webshop, maar de site biedt ook informatie over de selectie van hedendaagse kunstenaars, over hun werk en tentoonstellingen. De kunstwerken zijn tegen betaalbare prijzen te koop. Het gaat dan ook grotendeels om multipels. Op de afgewerkte website zal er werk van ongeveer 250 kunstenaars aangeboden worden. Als partners van het platform worden onder meer ICA (Londen), WIELS (Brussel), S.M.A.K. (Gent), Roma Publications (Amsterdam), Museum Dhondt Dhaenens (Deurle) en Galerie Meessen Declercq (Brussel) vermeld. (artlead.net)

Een van de kernpunten in het beleid van Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz is het zoeken naar alternatieven of aanvullingen voor overheidssubsidies. De minister benadrukt graag dat het publieke geld niet wegvalt. Toch is het duidelijk dat in tijden van economische laagconjunctuur van een cultuurminister nu eenmaal wordt verwacht dat hij de uitgaven weet te beperken. Het budget voor cultuur is uiteraard een peulenschil op het totale budget van de Vlaamse Regering. Het is overigens gedaald van 1,9 % van het totale budget in 2008 naar 1,6 % in 2013, maar in absolute cijfers min of meer op hetzelfde niveau gebleven. In zijn beleidsnota had de minister de kunstkoopregeling als maatregel opgenomen en nu wordt het op de politieke agenda geplaatst, met de bedoeling dat het vanaf 2017 in voegen zou kunnen treden. Zoals Gatz zelf aangeeft, komt het idee van de kunstkoopregeling uit Nederland, waar het in 1997 werd ingevoerd. En meer nog, in 2010 was Yamila Idrissi, Vlaams parlementslid voor de sp.a, er al eens mee op de proppen gekomen in het parlement. Het idee is simpel. Een particulier kan een renteloze lening aangaan voor de aankoop van een kunstwerk, de rente wordt door de overheid betaald. De regeling moet het kopen van kunst toegankelijker maken. Het is een voorbeeld van het samengaan van cultuursubsidie en privé-investering en past zodanig mooi in het beleid dat Gatz wil voeren. De maatregel zou de kunstmarkt – die lijdt onder de economische laagconjunctuur, maar volgens sommigen eigenlijk reeds decennialang in een dal zit – enigszins kunnen aanzwengelen. Sinds de regeling in Nederland werd ingevoerd, maakten 43.000 kopers er gebruik van: ze kochten daarbij voor ruim 134 miljoen euro aan kunstwerken aan. Meer dan de helft van de kopers geeft daarbij aan dat ze het werk zonder de renteloze lening niet hadden kunnen kopen.

Van 23 tot 27 maart loopt in Gent de vijftiende editie van het Courtisane Festival, met aandacht voor film, video en performance. Centraal in het programma staan Luke Fowler, met films over tegenbewegingen in Groot-Brittannië, en Michel Khleifi, met werk over het Israëlisch-Palestijns conflict. Ook zijn er enkele films van Chantal Akerman geprogrammeerd. (www.courtisane.be)

Kunstuur in de klas is een nieuw programma over kunst speciaal voor het voortgezet onderwijs. Het programma is beschikbaar op ARTtube.nl en Schooltv.nl. In een twaalftal korte video’s licht AVRO’s Kunstuur presentator Lucas De Man verschillende hoogtepunten uit de beeldende kunst, design, mode, fotografie en architectuur uit. NTR Schooltv en ARTtube dragen willen met deze nieuwe serie beantwoorden aan de vraag vanuit het onderwijs naar een toegankelijke informatie over kunst. Aan de hand van vijf thema’s licht Kunstuur in de klas het kunstenaarschap en kunstbegrippen toe. Deze onderwerpen sluiten aan bij de actuele thema’s van de eindexamens voor kunst- en cultuurvakken: Beweging (VMBO), Engagement (VWO), Schoonheid (HAVO), Massacultuur en Cultuur van het Moderne (Kunst Algemeen, HAVO/VWO). Bij iedere video is een korte lesbrief beschikbaar met kijktips en verdiepingsvragen.

Vanaf 9 april opent Museum Het Schip gefaseerd zijn vernieuwde en uitgebreide onderkomen in de Spaarndammerbuurt. Het museum Het Schip is gewijd aan De Amsterdamse School, de architectuurbeweging die exact een eeuw geleden brak met de soberheid van het rationalisme en strenge, strakke lijnen inruilde voor ritmische, golvende patronen. Deze stroming streefde een warme uitstraling na en gebruikte daarvoor bakstenen, dakpannen, riet en hout. De invloed van de beweging strekt zich uit over heel Nederland, maar in Amsterdam zijn de meest markante gebouwen terug te vinden met bijvoorbeeld Het Scheepvaarthuis en de wooncomplexen De Dageraad en Het Schip. Het museum toont de architectuur van De Amsterdamse School in een geheel vernieuwde, interactieve opstelling, vormgegeven door Designwolf. (hetschip.nl)

In Duitsland is ophef ontstaan over de mogelijke plannen van het stadsbestuur van Leverkusen om het Museum Morsbroich te sluiten, en de collectie van het museum te verkopen en zo de stadskas te spijzen. Museum Morsbroich heeft exposities geprogrammeerd van kunstenaars als Rosemarie Trockel, Gerhard Richter, Sigmar Polke, Georg Baselitz, Yves Klein, Lucio Fontana, Louise Nevelson, Andy Warhol en Robert Motherwell. Naar aanleiding van de plannen van Leverkusen heeft Gerhard Richter, die momenteel in het museum tentoonstelt, een open brief gericht aan de burgemeester van de stad. Daarin argumenteert de kunstenaar dat ‘een publieke kunstcollectie geen financiële investering is die kan geplunderd worden omwille van een cashprobleem. Ze is een deel van de kunstgeschiedenis en vertegenwoordigt het culturele geheugen van zij die het beheren’. Verder vermeldt Richter dat hij naar aanleiding van een tentoonstelling in 2009 het museum twee schilderijen, meerdere aquarellen, tekeningen en prints heeft geschonken. Hij benadrukt dat hij dat, net als andere kunstenaars, heeft gedaan in de veronderstelling dat Leverkusen de eigendommen van het museum zou beschermen als het erfgoed en collectieve geheugen van een lokale gemeenschap. Het incident en deze zeer heldere stellingname volgen toevalligerwijze kort op het dubbelinterview van Luc Tuymans en Katoennatie-baas Fernand Huts in dS weekblad, waarin de Belgische kunstenaar een kritiek op openbare kunstinstellingen levert die lijkt uit te monden in het uiterst liberale standpunt dat de overheid zich beter niet met kunst en kunstenaars zou inlaten. (museum-morsbroich.de)

Van 25 tot en met 29 mei vindt de tweede editie plaats van Amsterdam Art Fair, in een paviljoen midden op het Museumplein. Aan de beurs nemen in hoofdzaak toonaangevende Nederlandse galeries deel, maar er is ook een selectie buitenlandse galeries, onder meer uit België, Engeland en Zwitserland. Het initiatief wil extra aandacht bieden aan debutanten en nieuwe kunstenaars in de diverse galeries. Er is ook plaats voor solotentoonstellingen, van onder meer Saskia Noor van Imhoff, Martin Klimas en Jack Jaeger (1937-2013). Gelijktijdig met de beurs opent in een pand aan de Johannes Vermeerstraat de pop-uptentoonstelling Beeld 2 die een een stand van de hedendaagse beeldhouwkunst zou moeten tonen aan de hand van een selectie van sculpturen voorgedragen door de deelnemende galeries. (amsterdamartfair.nl)

Van 1 tot en met 5 juni loopt de 32^e editie van KunstRAI. Deze nationale kunstbeurs presenteert naast autonome kunst ook toegepaste kunst, design, film, video, performances en nieuwe media. Deze editie heeft een specieel onderdeel Focus Berlin, met een achttal galeries uit Berlijn. (kunstrai.nl)

Van 1 tot en met 5 juni loopt de 32^e editie van KunstRAI. Deze nationale kunstbeurs presenteert naast autonome kunst ook toegepaste kunst, design, film, video, performances en nieuwe media. Deze editie heeft een specieel onderdeel Focus Berlin, met een achttal galeries uit Berlijn. (kunstrai.nl)

Belgische beeldend kunstenaars kunnen bij Air Antwerpen een kandidatuur indienen voor een residentie van zes maanden, deadline 29 april. Fotografen kunnen kandidaturen indienen voor een jaar Master Photography bij Luca School of Arts in Brussel, deadline 1 mei of 1 augustus. (airantwerpen.be, luca-arts.be)

Op za 16 en zo 17 april organiseert Drawing Centre Diepenheim het Drawing Front Weekend, een manifestatie voor kunstenaars, kunststudenten, conservatoren, verzamelaars en liefhebbers van het hedendaagse tekenen. Er zijn gesprekken met Robbie Cornelissen, Jantien Jongsma, Erik Mattijssen, Fia Cielen, Natasja Kensmil, Henri Jacobs, Alied Ottevanger, Ronny Delrue, er zijn lezingen door Frits de Coninck en Diana Wind, workshops en ateliers, en er zijn ‘Drawing Dates’ waarbij professionele kunstenaars tekeningen kunnen tonen aan deskundigen die kritiek geven en met hen in gesprek gaan. Stichting Cultureel Centrum Herberg De Pol, Raadhuisstraat 8, Diepenheim. (drawingfront.nl)

http://www.trouw.nl/tr/nl/38754/Panama-Papers/article/detail/4277952/2016/04/08/Ook-kunst-gaat-offshore.dhtml

Ook kunst gaat offshore

Van onze verslaggevers − 08/04/16, 08:52 © AP. Kat verslindt vogel – Pablo Picasso

In de wereld van de grote geldstromen via belastingparadijzen spelen kunstwerken een belangrijke rol, zo blijkt uit de Panama Papers. Drie casussen rond peperdure schilderijen.

Van wie is het schilderij?

•   In de interne administratie van Mossack Fonseca komt genoeg kunst voor om een klein museum te vullen.
• © Ap. Zittende man leunend op een stok – Amedeo Modigliani

In een sober zaaltje in een New Yorkse rechtbank dient in september 2015 een zaak van de kleinzoon van een Joodse kunstverzamelaar. Zijn opa vluchtte tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Parijs en liet zijn kunstverzameling noodgedwongen achter. Volgens zijn kleinzoon hebben de nazi’s vervolgens verschillende werken gestolen, waaronder ‘Zittende man leunend op een stok’ van de Italiaan Amedeo Modigliani. De kleinzoon probeert dit werk – een portret van een oude heer – ter waarde van zo’n 25 miljoen dollar nu terug te krijgen.

De vraag is bij wie hij moet zijn om het kunstwerk terug te vorderen. Na de oorlog was het werk jarenlang zoek. Tot 1996, toen het op een veiling werd verkocht aan het bedrijf International Art Center uit Panama. Dat bedrijf wordt beheerd door juridisch advieskantoor Mossack Fonseca. Het schilderij werd vervolgens tentoongesteld in de Helly Nahmad galerie in Londen en New York. De familie Nahmad is een van de belangrijkste families in de kunstwereld en heeft de grootste private collectie Picasso’s. David, de patriarch van de familie, pionierde met het speculeren in kunst. Hij kocht werken op en verkocht ze op precies het juiste moment. In Londen en New York opende hij galerieën voor zijn zoons.

Maar de Nahmads hebben altijd ontkend dat zij de eigenaren zijn van het werk van Modigliani. Ze houden voor de rechtbank vol dat niet de familie Nahmad, maar de Panamese brievenbusfirma International Art Center het werk bezit.

Documenten in handen van journalistenorganisatie ICIJ en de Süddeutsche Zeitung tonen nu aan dat International Art Center slechts een vehikel was om de eigenaren van het kunstwerk te verhullen: de familie Nahmad heeft het bedrijf – en dus ook het schilderij – al zo’n twintig jaar in handen; sinds 2014 is David Nahmad volledig eigenaar van het bedrijf.

De casus laat zien hoe de Panamese juridische dienstverlener Mossack Fonseca geheime handel in werken van schilders zoals Van Gogh, Rembrandt, Chagall, Matisse, Basquiat en Warhol faciliteert. In de interne administratie van Mossack Fonseca komt genoeg kunst voor om een klein museum te vullen. De Spaanse Thyssen-Bornemisza groep, de Chinese entertainment-magnaat Wang Zhongjun en de kleindochter van Picasso, Marina Ruiz-Picasso, bezitten bedrijven bij Mossack Fonseca.

Kunst wordt vaak verhandeld in een transactie tussen twee offshorebedrijven. Dat maakt de handel ondoorzichtig: transacties worden buiten het zicht gehouden, hetgeen belastingontduiking mogelijk maakt. Bovendien leent kunst zich goed voor het witwassen van geld: het is duur, eenvoudig te transporteren, en de kunstmarkt is losjes gereguleerd. In 2015 werd er volgens het Art Market Report wereldwijd voor meer dan 63,8 miljard dollar aan kunst verhandeld en de markt groeit gestaag.

Veel van die kunst, waaronder ‘Zittende man leunend op een stok’, ligt vaak jarenlang in een zogenoemde freeport (vrijhaven), een plek waar kunst anoniem en belastingvrij kan worden opgeslagen. Critici beweren dat deze freeports een goede vrijhaven zijn voor witwassen en belastingontduiking, omdat inventarissen en transacties niet worden gemonitord.

Helly Nahmad, een telg uit de familie Nahmad, werd in april 2013 door de Amerikaanse justitie vervolgd vanwege verdenking van witwaspraktijken met Russische gangsters. In een getapt telefoongesprek legt Nahmad uit hoe de kunsthandel van zijn familie gebruikt kan worden om geld te verbergen: “Een bank heeft soms een verantwoording nodig voor een geldstroom, nietwaar? We kunnen gewoon zeggen dat jij een kunstwerk koopt. Wanneer ze een verantwoording nodig hebben, begrijp je? Je moet gewoon zeggen: ‘Ik kocht een tekening van Picasso, of zoiets.'”

Een erfenis van 3 miljard

•   In Zwitserland zijn er twee rechtszaken en een strafrechtelijk onderzoek aan te pas gekomen om te achterhalen wie het recht heeft op de erfenis, maar het mysterie werd niet ontrafeld.
• © Epa. Stilleven, vaas met zinnia’s – Vincent van Gogh

De familie Goulandris buitelt over elkaar heen in rechtszaken. Al jaren strijden familieleden over de erfenis van Basil en Elise Goulandris. Dit echtpaar uit een Griekse scheepsvaardersfamilie bezat een kunstcollectie met een geschatte waarde van zo’n 3 miljard dollar met werken van onder anderen Van Gogh, Matisse en Picasso. Na de dood van Basil in 1994 en Elise in 2000 ontdekten de erfgenamen dat de collectie al jaren eerder van de hand was gedaan.

In Zwitserland zijn er twee rechtszaken en een strafrechtelijk onderzoek aan te pas gekomen om te achterhalen wie het recht heeft op de erfenis, maar het mysterie werd niet ontrafeld. Volgens Peter Goulandris, broer van Basil, verkocht het echtpaar Goulandris de collectie in 1985 aan het Panamese Wilton Trading S.A. voor het extreem lage bedrag van 31,7 miljoen dollar. Maar de Zwitserse justitie stelde in een rechtszaak dat het papier waarop het contract is gedrukt veel nieuwer is dan uit 1985. Wanneer de werken dan wel werden overgedragen, blijft onduidelijk. Het is ook onduidelijk of het echtpaar Goulandris op de hoogte was van de verkoop. Basils schoonzus en Elise’s nicht waren jarenlang de belangrijkste partijen die streden om de erfenis.

Een deel van het mysterie wordt nu dankzij de Panama Papers ontrafeld. Uit de interne documenten van Mossack Fonseca blijkt dat de collectie niet in handen is van Basils schoonzus of Elise’s nicht, maar van een derde partij: Marie Voridis, de zus van Basil Goulandris. Zij is tot nog toe nooit genoemd in dit familieconflict.

Uit de documenten blijkt dat Marie Voridis in 2005 een van de werken uit de collectie, ‘Stilleven met sinaasappels’ van Van Gogh, voor 20 miljoen dollar verkocht aan de Amerikaanse marketingtycoon Greg Renker. Ze eiste strikte vertrouwelijkheid: er werd een clausule opgenomen die het verbiedt om de identiteit van de partijen en de voormalige eigenaren te onthullen.

Voridis tekende in 2005 nog een aantal verkoopcontracten. Wilton Trading verkocht werken van Bonnard en Chagall aan de Panamese bedrijven Tricornio, Heredia en Talara, die kort daarvoor door Mossack Fonseca werden opgericht. Alle koopcontracten werden ondertekend door Marie Voridis. Een van de werken, ‘De naaister’ van Renoir werd vanuit Talara Holdings weer doorverkocht aan Marie Voridis. Alle drie de bedrijven zijn kort na de verkoop opgeheven.

Een Grieks modetijdschrift publiceerde in 2005 een artikel over Marie Voridis. Het artikel bevat foto’s van Voridis appartement in New York. Aan de muur hangt ‘De naaister’ van Renoir.

Ongekend succesvolle veiling

•   In de dagen voorafgaand aan de verkoop brengen zo’n 25.000 mensen een bezoek aan veilinghuis Christie’s om de collectie te bekijken.
• © Afp. Droom – Pablo Picasso

Op een maandagavond in november 1997 wordt de collectie van de familie Ganz geveild in New York. Het echtpaar Ganz verzamelde jarenlang werken van onder anderen Pablo Picasso en na hun overlijden droegen ze de collectie over aan hun kinderen die het daarna ter veiling aanboden. In de dagen voorafgaand aan de verkoop brengen zo’n 25.000 mensen een bezoek aan veilinghuis Christie’s om de collectie te bekijken. De schilderijen gaan uiteindelijk van de hand voor het ongekende bedrag van 206,5 miljoen dollar. Todd Levin, directeur van een kunstadviesbureau, omschrijft de verkoop van de collectie van Victor en Sally Ganz als ‘een steroïdeninjectie in de kunstmarkt’.

Maar er zit een addertje onder het gras. Tot nu toe was niet bekend dat de familie Ganz de werken een paar maanden voor de veiling al had verkocht aan Spink & Son, een bedrijf van veilinghuis Christie’s. Dat bedrijf verkocht de collectie op 2 mei 1997 voor 168 miljoen dollar weer door aan Simsbury International Corp., een bedrijf op het eiland Niue in de Grote Oceaan. Het bedrijf heeft zogeheten ‘aandelen aan toonder’ (bearer shares), een constructie waardoor de eigenaar van het bedrijf verborgen blijft. De Britse miljardair Joseph Lewis, grootaandeelhouder van Christie’s, had via een volmacht controle over Simsbury.

Simsbury en Spink & Son sloten een aanvullende overeenkomst: wanneer de veiling meer dan 168 miljoen dollar zou opleveren, zouden de eigenaren van Simsbury en Spink & Son de extra opbrengst delen. Zo kon dus meer dan 38 miljoen dollar tussen de twee bedrijven worden verdeeld.

Dit type afspraak lijkt een vorm van ’third-party-guarantee’, een constructie waarbij een externe partij zoals Spink & Son speculeert op een hogere verkoopprijs. Hoewel deze constructie legaal is, vrezen critici dat de third-party-guarantor de prijs onnodig kan opdrijven.

Deze tekst is gebaseerd op een artikel van Jake Bernstein e.a. van journalistenconsortium ICIJ, en bewerkt door Karlijn Kuijpers (Trouw).

Onlangs heeft het Kröller-Müller Museum Paravento con linea di velocità (Screen with speedline), (1916-1917) van Giacomo Balla (1871-1957) verworven met de steun van de BankGiro Loterij en het Maljers-de Jongh Fonds. Het werk is bij Sotheby’s New York aangekocht voor een bedrag van € 971.000. Giacomo Balla was een futurist die zich niet enkel toelegde op de schilderkunst, ook op objecten en decoraties voor het interieur. Met zijn Paravento con linea di velocità past hij de futuristische vormentaal toe voor de vernieuwing van het dagelijks leven. Door het medium van het kamerscherm, aan beide zijden beschilderd, neemt Balla letterlijk de ruimte in en rekt hij de grenzen van het tweedimensionale doek op. Paravento con linea di velocità is een aanvulling op andere futuristische werken in de museumcollectie. (krollermuller.nl)

Begin november vorig jaar verscheen het nieuws dat de Rotterdamse gemeenteraad instemde met de bouw van het Collectiegebouw in het Museumpark. Directeur van Museum Boijmans Van Beuningen Sjarel Ex heeft daarmee na tien jaar strijd het pleit in zijn voordeel beslecht en krijgt zijn iconisch depot dat publiek toegankelijk zal zijn. Volgens Ex introduceert het museum daarmee een nieuwe museumtypologie. Bezoekers kunnen als het ware backstage gaan en zien hoe kunstwerken worden opgeslagen en beheerd, gerestaureerd en getransporteerd. Het Collectiegebouw kan op drie manieren worden bezocht. Helemaal gratis kan de bezoeker met een lift vanaf de begane grond naar het dakrestaurant met uitzicht over Rotterdam. Onderweg krijgt de bezoeker een indruk van wat er met de collectie gebeurt. Bezoekers kunnen ook een entreekaartje kopen en daarmee zelfstandig door een groot deel van het gebouw zwerven. Zij kunnen de educatieve ruimte, galeries en het expertisecentrum bezoeken. Door vensters zijn de collectiedepots te bekijken. Met nog een extra kaartje kunnen bezoekers de collectiedepots in. Groepsgewijs en onder begeleiding van een gids zijn installaties, middeleeuwse panelen, hedendaagse fotografie, beeldhouwwerken en porselein te zien. Door de omvang en diversiteit van de collectie zijn deze rondleidingen nooit twee keer hetzelfde. Het ontwerp komt van het Rotterdamse architectenbureau MVRDV. Het gebouw heeft een ronde komvorm die bekleed wordt met spiegelend materiaal. Door de weerspiegeling van het omliggende Museumpark zal het gebouw één worden met zijn omgeving, zo luidt het. Het moet zich als architectuuricoon van de stad naast De Rotterdam van O.M.A. en de nieuwe Markthal van MVRDV plaatsen. Over de kostprijs van het gebouw wordt in de persberichten van het museum en de gemeente opmerkelijk genoeg niet gecommuniceerd. Daar was nochtans felle discussie over ontstaan na een herhaald negatief advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC). Die vroeg zich af welke meerwaarde het project realiseerde voor de cultuursector en de stad en hoe het college zo’n forse publieke investering voor één culturele instelling kon legitimeren. Het project is begroot op 73 miljoen euro, waarvan 15 miljoen door een particuliere stichting wordt betaald. De rest komt van de gemeente. De Raad stelde ook een ander aspect van de publiek-private samenwerking in vraag: particuliere verzamelaars kunnen depotruimtes huren en tegen betaling gebruikmaken van de expertise van het museum voor het beheer van hun collectie. Zij vroeg zich af waarom met publiek geld particuliere voorzieningen moeten worden gerealiseerd. De initiatiefnemers beweren dat het nieuwe depot 100.000 extra bezoekers zou opleveren, maar daar zou nergens overtuigend onderzoek naar gedaan zijn. De bouw van het nieuwe depot moet starten in het najaar van 2016. Naar verwachting opent het Collectiegebouw eind 2018 de deuren voor bezoekers. (boijmans.nl)

Van 5 tot 7 februari organiseren de vier instellingen die hun kantoren delen aan de Eikelstraat 31 in Antwerpen (Extra City, Kunst/Werk, Lokaal 01 en Platform 0090) het artistieke project ‘The Image Generator’. De driedaagse happening situeert zich op het raakvlak tussen performance en beeldende kunst. De setting van het evenement omvat de attributen, het licht en de podia die zowel gebruikt worden door de performancekunstenaars als binnen het tentoonstellingsparcours van de deelnemende beeldende kunstenaars. (image-generator.be)

De Belgische regisseur Jef Cornelis maakte tussen 1964 en 1998 voor de Vlaamse tv-zender meer dan tweehonderd televisieprogramma’s (naast documentaire films ook korte kunstrubrieken, debatten en live-uitzendingen) over moderne kunst, architectuur, literatuur en tal van andere culturele items. Zijn subversieve werkwijze kenmerkte zich onder meer door een gedurfde filmstijl en een kritische inslag. In de tentoonstelling Inside the White Tube. A retrospective view on the television work of Jef Cornelis, van 31 januari tot 27 maart, brengt Argos een hommage aan Jef Cornelis. Van 30 januari tot 26 februari brengt CINEMATEK een reeks filmvertoningen met het werk van Jef Cornelis, over onder meer René Magritte, het Vlaamse landschap, Rem Koolhaas, James Lee Byars, de sociale impact van de straat, haven- en textielarbeiders,  Jan Fabre, Belgische architectuur, beeldende kunst in Zuid-Amerika… (cinematek.be en argosarts.org)

Het Nieuwe Instituut beschikt over een van de grootste architectuurcollecties ter wereld. Via de website wordt die sinds kort met een nieuw zoekportaal. Een gebruiksvriendelijkere interface biedt toegang tot 130.000 foto’s, tekeningen en maquettes die met een viewer tot op detailniveau te bekijken zijn. (zoeken.hetnieuweinstituut.nl)

Tot 16 februari kunnen kunstenaars een kandidatuur indienen voor het International artist-in-residence programme in the public space in 2017 van het Casino Luxembourg. Het programma is aan zijn tweede editie toe en biedt een residentieperiode van maximaal 12 weken. Meer info casino-luxembourg.lu.

Op za 5 maart kan je in Rotterdam van 20u tot 1u ’s nachts musea en galeries bezoeken. Dertig zeer uiteenlopende Rotterdamse musea en culturele instellingen werken mee aan deze Museumnacht. Met een Passe-partout van € 17,50 krijg je toegang tot alle deelnemende locaties en kan je gebruikmaken van het voorziene Museumnachtvervoer, met historische trams en speciale bussen die passeren langs bijzondere plekken. Meer info over de deelnemers en goedkopere tickets in voorverkoop via museumnacht010.nl.

De Spaanse kunstenaar Oriol Vilanova is de laureaat van de 11e editie van de jaarlijkse kunstprijs ArtContest. Vilanova is geïnteresseerd in de paradoxen van de massacultuur. Hij verzamelt postkaarten op rommelmarkten die hij verwerkt in minimalistische installaties, geschriften en performances, met een conceptuele aanpak gekenmerkt door herhaling en overdrijving. De wedstrijd, opgericht door Valerie Boucher en gesteund door Hans Op de Beeck en de Stichting Boghossian, heeft tot doel het werk van jonge, hedendaagse kunstenaars in België te promoten en hen ook op langere termijn te begeleiden en te ondersteunen. De winnaar ontvangt een som van € 9.000 en krijgt een solotentoonstelling in het Museum van Elsene. (artcontest.be en museumvanelsene.irisnet.be)

Van 11 tot 14 februari loopt in de Van Nellefabriek de 17^e editie van Art Rotterdam. De beurs legt de nadruk op jonge kunst die ze toont in verschillende tentoonstellingsmodellen: videokunst in Projections, installaties en performances in Intersections, de nieuwste lichting Nederlandse kunstenaars in Prospects & Concepts en jonge galeries met solopresentaties in de New Art Section. Onder de naam Reflections is er een driedaags discussieprogramma dat is vormgegeven door West Den Haag, Witte de With Center for Contemporary Art en het blad voor actuele kunst Metropolis M. Vanaf 4 februari zijn alle kunstwerken ook online te bekijken op het kunstplatform Artsy.net. Gelijktijdig met de beurs zijn in de rest van de stad tal van initiatieven als open ateliers en pop-upshows. Tussen de Van Nellefabriek, AVL-Mundo, het Museumkwartier en de Wilhelminapier rijden gratis pendelbussen. (artrotterdam.com en artrotterdamweek.com)

Van 26 tot 29 november tonen 46 kunstenaars nieuw werk in hun atelier tijdens RijksakademieOPEN. Het publiek kan projectruimtes en werkplaatsen bezoeken en deelnemen aan rondleidingen. Dit evenement valt samen met het Amsterdam Art Weekend dat vier dagen lang aandacht besteedt aan jong talent in de hedendaagse beeldende kunst. Zo’n dertig galerieën openen hun deuren en organiseren speciale tentoonstellingen, performances, lezingen en artist talks. Kunstenaarswerkplaatsen, musea en instituten leveren bijdragen in de vorm van videokunst, performances, debatten en tentoonstellingen. Meer info via amsterdamart.com en rijksakademie.nl.

Op 10 september werden de laureaten van de Young Belgian Art Prize bekendgemaakt. De Crowet Young Belgian Art Prize (25.000 €) ging naar Emmanuelle Quertain, de Bozar Price (12.500 €) naar Hana Miletić, de Langui Prize (12.500 €) naar Emmanuel Van der Auwera, de ING Public Prize naar Floris Vanhoof. Op de site staat te lezen dat de internationale jury (Brigitte Franzen, Catherine Wood, Christoph Tannert, Gaël Charbau en Lorenzo Benedetti) erg onder de indruk was van ‘de kwaliteit van de tentoonstelling en de sterke lijn in de kunst van de finalisten. Ook de manier waarop de werken subtiel zijn verweven met de ruimte intrigeerde de juryleden.’ Jammer dat bijna twee maanden na de uitreiking op de site een kapitale fout ervoor zorgt dat je op de pagina van Hana Miletić terechtkomt wanneer je de link naar Emmanuelle Quertain aanklikt. Via een andere weg kan je gelukkig toch achterhalen dat de laureate ‘de broze grens tussen schilderij en ruimte probeert aan te tonen’, dat haar diptieken ‘eenzelfde fotografische ruimte ruimte tonen, telkens geplaatst in een ‘binnen-‘ en ‘buiten-‘omgeving’, en dat je door haar werk naar het ‘punt wordt gebracht waar het oog het schilderij en de ruimte met elkaar verbindt’. Of hoe de belangrijkste Belgische kunstprijs een discours hanteert dat het werk van zijn hoofdlaureate meteen onbeduidend maakt. (youngbelgianartprize.com)

Op 10 september werden de laureaten van de Young Belgian Art Prize bekendgemaakt. De Crowet Young Belgian Art Prize (25.000 €) ging naar Emmanuelle Quertain, de Bozar Price (12.500 €) naar Hana Miletić, de Langui Prize (12.500 €) naar Emmanuel Van der Auwera, de ING Public Prize naar Floris Vanhoof. Op de site staat te lezen dat de internationale jury (Brigitte Franzen, Catherine Wood, Christoph Tannert, Gaël Charbau en Lorenzo Benedetti) erg onder de indruk was van ‘de kwaliteit van de tentoonstelling en de sterke lijn in de kunst van de finalisten. Ook de manier waarop de werken subtiel zijn verweven met de ruimte intrigeerde de juryleden.’ Jammer dat bijna twee maanden na de uitreiking op de site een kapitale fout ervoor zorgt dat je op de pagina van Hana Miletić terechtkomt wanneer je de link naar Emmanuelle Quertain aanklikt. Via een andere weg kan je gelukkig toch achterhalen dat de laureate ‘de broze grens tussen schilderij en ruimte probeert aan te tonen’, dat haar diptieken ‘eenzelfde fotografische ruimte ruimte tonen, telkens geplaatst in een ‘binnen-‘ en ‘buiten-‘omgeving’, en dat je door haar werk naar het ‘punt wordt gebracht waar het oog het schilderij en de ruimte met elkaar verbindt’. Of hoe de belangrijkste Belgische kunstprijs een discours hanteert dat het werk van zijn hoofdlaureate meteen onbeduidend maakt. (youngbelgianartprize.com)

Op 9 oktober werd de vierde editie van de Prijs Bernd Lohaus door Eva Wittocx (curator Museum M) uitgereikt aan de Brusselse kunstenaar Olivier Foulon. Aan deze jaarlijkse prijs, een initiatief van de Bernd Lohaus Stichting, is een geldsom van € 10.000 verbonden. Foulon won in 2005 de Prijs Jonge Belgische Schilderkunst. Zijn oeuvre omvat publicaties, installaties, films en werken op doek. Hij hercombineert bestaand materiaal, beelden en verhalen, uit de kunstgeschiedenis met de bedoeling nieuwe interpretaties en lezingen mogelijk te maken. (http://users.telenet.be/lls387)

Op 26 oktober is, binnen de context van Contour 7, de eerste Cedric Willemen Award uitgereikt aan de Angolese kunstenaar Nástio Mosquito. Van in het begin was Bouwgroep Willemen sponsor van kunstorganisatie CONTOUR Mechelen vzw gesponsord, die tweejaarlijks het werk van internationale film-, video- en performancekunstenaars naar Mechelen brengt. Aan die ondersteuning wordt nu een andere invulling gegeven. De prijs is in het leven geroepen ter nagedachtenis van Cedric Willemen, die in maart van dit jaar op tragische wijze overleed. Willemen was student film aan LUCA, School of Arts in Brussel. De prijs ter waarde van 2.500 € is bedoeld om een beloftevolle videokunstenaar de kans te geven om zich verder te ontplooien als artiest. Laureaat Mosquito is beeldend kunstenaar, performer, muzikant, schrijver, poëet en provocateur die werkt rond thema’s als identiteit, maatschappij, naties, geloof en burgerschap. (contour7.be)

Samen met gewezen communicatieadviseur Noël Slangen en internetspecialist Dominique De Rijcke lanceert Peter Ruyffelaere van uitgeverij Ludion onder de naam Musebooks een wereldwijde webwinkel voor digitale kunstboeken en tentoonstellingscatalogi. De site zou garant moeten staan voor een nieuwe digitale leeservaring, specifiek voor boeken over kunst. Uiteindelijk beperkt die nieuwe ervaring zich tot de handige zoomfunctie, zoals die bijvoorbeeld ook op een site als lukasweb.be wordt aangeboden. Het navigeren in een boek van enkele honderden pagina’s verloopt in de bètaversie behoorlijk moeizaam. Dat een digitale versie van een kunstboek een pak goedkoper uitvalt, is natuurlijk mooi meegenomen. De site moet tegen het einde van 2015 voor het publiek toegankelijk zijn. (musebooks.com)

De alternatieve Brusselse kunstbeurs POPPOSITIONS vertrekt voor haar editie van 2016 vanuit het manifest Principles of Poetic Economy (1970) van fluxuskunstenaar Robert Filliou en wil aansluitend daarop op zoek gaan naar alternatieve, experimentele economische vormen. Binnen dit kader kunnen er tot 29 november projecten ingediend worden die werk van één of meerdere artiesten omvatten. (poppositions.com)

Op 11 september is aan de Regentschapsstraat ter gelegenheid van de Brussels Art Days de nieuwe permanente ruimte van INDEPENDENT ingehuldigd met een tentoonstelling van John Stezaker, gepresenteerd door de Londense galerie The Approach. INDEPENDENT is een kunstbeurs uit New York opgericht in 2010 door galeristen Elizabeth Dee en Darren Flock. Zij stellen de expositieruimte beschikbaar voor de 120 galeries die hebben deelgenomen aan de INDEPENDENT-shows. Daarnaast organiseren ze in Brussel een beurs hedendaagse kunst die volgend jaar in april zal plaatsvinden in het voormalige Dexia Art Center, waar 60 internationale galeries worden samengebracht.

Op 15 oktober heeft CENTRALE, het centrum voor hedendaagse kunst van de Stad Brussel, een nieuwe laboratoriumruimte ingewijd. In CENTRALE.lab kunnen jonge beeldende kunstenaars uit de hoofdstad, na selectie door een professionele jury binnen het kader van een projectoproep, hun eerste persoonlijke tentoonstelling uitwerken. De nieuwe locatie aan het Sint-Katelijneplein biedt een ruimte van 70 m² verdeeld over twee verdiepingen. De stad Brussel wil met dit nieuwe initiatief niet enkel ontluikend kunstenaarstalent ondersteunen, maar ook jonge curatoren en kunstcritici. (centrale-art.be)

Op 10 oktober is in Antwerpen aan de Leopoldstraat de mariondecannière artspace geopend, in een pand waar tegelijkertijd ook galerie Geukens & De Vil haar intrek heeft genomen. Marion De Cannière heeft verschillende jaren een galerie aan het Zuid uitgebaat. Met de non-profit artspace gooit ze het over een andere boeg: ze wil een platform bieden aan onafhankelijke curatoren die samenwerken met zowel beginnende als met meer gevestigde kunstenaars. Dit eerste seizoen 2015-2016 bijt HELD (Wilfried Huet, Dirk Engelen, Stella Lohaus en Isabel Devriendt) de spits af. Voor de eerste tentoonstelling nodigde HELD drie kunstenaars uit die tot drie verschillende ‘generaties’ / ‘momenten’ behoren, op grond van een gelijkaardige focus in hun werk. De toeschouwer wordt uitgenodigd zelf de samenhang te ontdekken. (mariondecanniere.com)

Op 19 september is in Antwerpen aan de Mechelsesteenweg het maurice verbaet Art center (mvAc) geopend met de tentoonstelling Connexions One. Belgian Art 1945-1975. Dit initiatief van het verzamelaarsechtpaar Caroline en Maurice Verbaet zal zich in hoofdzaak richten op de Belgische kunst uit de jaren 50, 60 en 70. De tentoonstellingen zullen worden opgebouwd vanuit de collectie en aangevuld met bruiklenen. De expositieruimte beslaat meer dan 1.500 m². Het mvAc wil een fundamentele bijdrage leveren aan de promotie van de Belgische kunst uit deze periode, zowel nationaal als internationaal. Op hetzelfde moment is ook de Maurice Verbaet Gallery geopend, die met 500 m² expositieruimte aandacht wil schenken aan minder bekende, levende of overleden, kunstenaars. Ze opende met het werk van de Parijse schilder Pierre Célice. De tentoongestelde werken in de Gallery zijn bestemd voor directe verkoop. (verbaet.com)

In Eindhoven is op 1 oktober de tentoonstellingsruimte en bookshop van Onomatopee verhuisd naar Willemstraat 27. Daar zet de organisatie het haar programma dat is toegespitst op designed culture voort met eigen en gezamenlijke tentoonstellingen, en publicaties. (onomatopee.net)